Vài ngày trước khi tôi bắt đầu chương này, chú vợ tôi mất ở bệnh viện Miami vì bệnh ung thư. Vợ tôi và ông rất thân thiết, điều này quả là một thử thách đối với nàng. Tôi cũng thân thiết với ông lắm nhưng không thân bằng nàng, vì vậy khi ông nằm ở bệnh viện tôi có đến thăm nhưng tôi lại ít chú ý đến ông. Tôi quan tâm đến nàng và những đứa con của ông đang đứng chung quanh ông nhiều hơn, vợ ông đã chết cách đây vài năm. Tôi có thể cảm nhận được nỗi buồn, nỗi đau đớn của họ. Đây là sự đồng cảm nằm trong con người tôi, một xúc cảm lớn lên theo tuổi tác, đến một cấp độ đồng cảm mà chúng ta bị ảnh hưởng do sự chịu đựng những tình huống tương tự xảy ra trong cuộc đời. Tôi đã bị mất một đứa con và một người cha, do đó tôi hiểu được nỗi đau trước cái chết của người thân yêu. Tôi dễ dàng hiểu được cảm xúc của những người trong phòng. Tôi biết nỗi đau buồn như thế nào, tôi cảm thấy mối quan hệ thân thích với tất cả mọi người thậm chí dù tôi chỉ gặp họ vài lần trong nhiều năm qua. Tôi đến với họ, an ủi họ, và biết họ cũng chân thành và đồng cảm với tôi.
Đồng cảm có khả năng đưa bạn vào trong tình huống của người khác để cảm nhận những xúc cảm của họ, để hiểu được hoàn cảnh, để nhìn xuyên thấu tâm trạng họ. Nếu chúng ta có được năng lực đồng cảm, chúng ta có thể kết nối với những người đang đau khổ, vui vẻ trong tình yêu của người khác, cảm thấy hài lòng với chiến thắng của một người nào đó, thông cảm với sự giận dữ của bạn bè và nỗi đau buồn của người không quen. Đó là một đặc điểm mà khi chúng ta thấu triệt và dùng đúng cách, có thể giúp chúng ta tiến bộ hơn trong tương lai. Những người thiếu sự đồng cảm khó tiến hóa trong tâm linh.
Nguyên tắc cốt lõi tạo nên sự đồng cảm là cái mà chúng ta liên hệ với nhau. Tôi hiểu điều này trong thời kỳ đỉnh điểm của chiến tranh lạnh khi tôi xem phim về một người lính Nga. Họ đưa ra những tình tiết để tôi ghét anh ta, như những quy tắc anh ta làm hàng ngày: cạo râu, ăn sáng, tập trận… tôi nghĩ “hẳn là hắn chỉ hơn tôi vài tuổi. Có lẽ hắn cũng có vợ con thương yêu hắn. Có lẽ hắn bị bắt buộc đi lính cho tư tưởng chính trị của nhà cầm quyền nhưng hắn không ưa lắm. Người ta cho rằng hắn là kẻ thù của tôi, nhưng nếu tôi nhìn vào mắt hắn, có phải tôi nhìn thấy chính mình? Có phải người ta nói tôi phải ghét chính tôi?” Người lính Nga hôm qua và người lính Ả Rập hôm nay cũng giống bạn thôi. Họ có linh hồn và bạn cũng có linh hồn, và tất cả mọi linh hồn chỉ là một. Trong những kiếp trước, chúng ta đã thay đổi sắc tộc, giới tính, tình hình kinh tế, điều kiện sinh sống và tôn giáo. Chúng ta cũng sẽ thay đổi được tất cả những điều này trong tương lai. Vì vậy, nếu chúng ta ghét bỏ, chiến đấu, giết hại thì chúng ta sẽ tự ghét bỏ mình, chiến đấu và giết hại chính mình.
Đồng cảm dạy cho ta bài học này. Đó là một cảm giác mà chúng ta được đặt vào như thế nào để học hỏi, một khía cạnh chính cho việc chuẩn bị sự bất diệt của chúng ta. Đây thật sự là bài học khó vì chúng ta phải có kinh nghiệm tinh thần lẫn thể xác; một tinh thần và thể xác bị đau đớn, bị dằn vặt, có những mối quan hệ khó khăn, có kẻ thù, bị mất mát, đau thương. Vì vậy, chúng ta mang khuynh hướng bỏ quên những người khác và chỉ chú tâm đến bản thân mình. Tuy nhiên chúng ta còn có tình yêu, nét đẹp, âm nhạc, nghệ thuật, khiêu vũ, thiên nhiên, và bầu khí quyển là những gì chúng ta mong muốn chia sẻ với người khác. Chúng ta không thể chuyển đổi tiêu cực thành tích cực mà thiếu sự đồng cảm, chúng ta không hiểu thấu đáo sự đồng cảm nếu thiếu những kinh nghiệm trong tất cả cuộc đời ở hiện tại, quá khứ, và tương lai.
Samantha đã có những kinh nghiệm đó và nó hoàn toàn làm thay đổi cuộc đời cô.
Samantha là một cô gái mảnh mai, cân nặng dưới 50 ký lô. Cô đến văn phòng tôi vào một buổi sáng tháng Hai. Cô ngồi co ro, hai tay ôm chặt dạ dày như thể giữ chặt lại sự đau đớn. Cách ăn mặc của cô cũng rất đơn giản: quần jean, ao len cổ chui. Cô không đeo nữ trang thậm chí cũng không đeo đồng hồ. Tôi nghĩ có lẽ cô vừa lên cấp 3, mặc dù qua vài câu hỏi mào đầu cô trả lời rất thờ ơ, vừa đủ nghe rằng cô đã 19 tuổi và là sinh viên năm thứ nhất. Cha mẹ đưa cô đến đây vì cô đang bị đau khổ bởi sự lo lắng kinh niên và thất vọng trầm trọng.
Cô nói với một giọng yếu ớt, và tôi phải hết sức cố nghe.
– Tôi không ngủ được.
Thật tình mắt cô nhòa lệ và đỏ ngầu. Tôi hỏi:
Cô có biết tại sao không?
Tôi lo là mình sẽ thi rớt các khóa học.
Tất cả các khóa?
Thưa không, chỉ môn toán và môn hóa.
Tại sao không chọn môn khác?
Tôi cau mày. Thật là câu hỏi ngớ ngẩn. Đó là những khóa học cô đã chọn. Rõ ràng cô đang nổi giận:
Các môn đó là điều kiện bắt buộc.
Cho trường Y ?
Lẽ ra tôi phải biết điều này. Đó là trọng tâm trong những năm đại học của tôi.
Dạ đúng, tôi phải nghiền nát môn toán SAT[9].
Vậy là cô muốn trở thành bác sĩ ?
Tôi biết có vẻ nhàm chán nhưng tôi phải tìm kiếm một điểm đi vào, một điều gì đó có thể kích động cô gái trẻ đầy thất bại đang ngồi trước mặt tôi.
Cuối cùng thì cô cũng ngẩng đầu lên và chạm vào mắt tôi:
Hơn bất cứ điều gì, tôi phải trở thành bác sĩ.
Cô không thể vào trường Y nếu cô không vượt qua môn toán và hóa.
Cô gật đầu. Đôi mắt cô đã nắm bắt được một mối liên hệ. Tôi nhận ra vấn đề khó khăn của cô, và đây chính là cái điểm cho cô một ít hy vọng.
Hãy kể cho tôi nghe có phải cô gặp những khó khăn trong môn toán và các môn khoa học ở trường phổ thông?
Một chút.
Cô ngừng giây lát.
Không, rất nhiều, dù có thể ông không biết gì về SAT. Tôi không biết cô có bị sức ép quá nặng của cha mẹ.
Ba mẹ cô có muốn cô trở thành bác sĩ không?
Ba mẹ chiều theo ý tôi. Ông bà rất tuyệt vời. Tôi không thể có người cha người mẹ nào tốt hơn. Ông bà mời cô giáo về nhà dạy kèm cho tôi. Nhưng cô không giỏi lắm. Tôi chỉ nhìn những con số và những công thức rồi tôi mụ người đi.
Cô nói, giọng đầy nhiệt tình, đam mê, đó là những gì mà lần đầu tôi thấy cô gái
Samantha đặc biệt này biểu lộ. Sức ép dường như không phải nơi cha mẹ cô mà là bên trong tâm trí cô. Tôi chắc rằng cảm giác thất bại không quá thâm căn cố đế đến nỗi cô không thể vượt qua.
Và bây giờ cô cảm thấy cô đang làm ba mẹ thất vọng?
Dạ đúng. Điều này làm tôi khốn khổ. Tôi cũng đang làm em trai tôi thất vọng. Sean mới 11 tuổi bị yếu tim nên cần được chăm sóc cẩn thận. Thật sự chính bản thân tôi đang làm cho mọi người thất vọng. Bác sĩ có biết không, khi tôi vào phòng thi, thậm chí chỉ là một cuộc thi đố rất đơn giản, trước khi ngồi xuống tôi bắt đầu run rẩy và toát mồ hôi. Tôi bỗng hoảng sợ và muốn bỏ chạy ra ngoài. Đã có một lần tôi bỏ chạy khỏi phòng thi và về phòng nằm thổn thức.
Rồi sao nữa?
Tôi nói với họ là tôi bị bệnh, và họ sẽ cho tôi thi lại giữa học kỳ môn tôi thi rớt tháng trước, và tôi sẽ lại rớt nữa. Thi rớt, thi rớt, và thi rớt.
Không thể kiềm chế, cô bật khóc trong đau khổ tột cùng do nén cơn tuyệt vọng từ nhiều tháng qua. Tôi để yên cho cô khóc, không có cách nào để ngăn được, nhưng rồi những giọt nước mắt này dừng đột ngột làm tôi sửng sờ. Cô cố tạo một nụ cười khả ái nhưng thiểu não:
– Tôi thật lộn xộn. Cả đời tôi cứ xuôi theo những ống tuýp. Xin hãy giúp tôi.
Tôi biết rằng, tôi và cô phải tìm ra nguyên do trở ngại của cô. Có lẽ nó nằm ở một kiếp sống khác. Tôi nghĩ là phải đưa cô về lại quá khứ để tìm kiếm, nhưng tôi muốn tìm hiểu kỹ trước khi bắt đầu.
Trong những môn học khác thì điểm số của cô thế nào?
Điểm A rất nhiều. Tôi đâu có dốt[10].
Không, tôi không nghĩ vậy. Thôi được rồi, chúng ta chỉ nói đến giả thuyết thôi, nếu cô không thể vượt qua môn toán và hóa, cô phải chọn một tương lai khác. Điều đó có quá khủng khiếp không?
Cô bình tĩnh trả lời:
– Có lẽ không thể được.
Không hẳn vậy. Cô hãy còn quá trẻ. Có hàng triệu con đường mở ra trước mặt cho cô.
Cô hỏi lại:
Bác sĩ không hiểu? Duy chỉ có một.
Tại sao?
Vì tôi đã nhìn thấy tương lai tôi. Tôi nhìn thấy nó trong giấc mơ. Tôi giật thót người:
Cô đã nhìn thấy nó?
Giá mà cô chia sẻ sự phấn khích của tôi, cô không biểu lộ gì.
Vâng, nhưng tôi không biết nó sẽ xảy ra như thế nào hoặc là nếu tôi không thể vượt qua kỳ thi.
Làm sao cô chắc là giấc mơ thật sự là tương lai của cô, chắc là những gì cô thấy sẽ xảy ra?
Vì tôi đã từng thấy giấc mơ của mình xảy ra. Nỗi buồn nhè nhẹ trong giọng cô:
Duy chỉ lần này có thể nó không xảy ra. Một cái gì đó ngăn nó lại.
Cô đi quá nhanh. Tôi nói:
Hãy quay lại một lát. Cho tôi một ví dụ về giấc mơ đã xảy ra.
Tôi mơ thấy bạn tôi, Diana bị thương vì đụng xe. Hai tuần sau nó bị tai nạn giống như tôi đã thấy trong giấc mơ. Một chiếc xe khác đụng vào xe nó khi nó ngừng ở giao lộ.
Cô run bắn người lên:
– Thật kỳ quái.
Cô miêu tả những giấc mơ được biết trước: một tai nạn leo núi, và một chuyến kinh
doanh của cha cô, ông đã về nhà sớm hơn dự định.
Rất nhiều người cũng có những giấc mơ được tiên liệu trước như vậy, nhìn thấy những sự kiện sắp xảy ra. Tôi đã đối mặt với những giấc mơ đó vài lần trước, nhưng giấc mơ về tương lai của Samantha rõ ràng hơn, sống động hơn, tỉ mỉ hơn. Cô không chỉ nhìn một việc xảy ra mà là một cuộc đời sau này đầy đủ chi tiết.
Cô bắt đầu kể:
Tôi đang học trường Y. Đó là một trường Đại học tuyệt vời, vì vậy có rất nhiều bảng điểm cho nhiều sinh viên khác. Đó là ngày tốt nghiệp. Tháng Sáu. Chúng tôi ngồi trên khán đài, còn ông Hiệu trưởng thì đang trao bằng tốt nghiệp. Rất đông người tham dự, phụ nữ mặc váy hoa xếp ly. Có lẽ trường Đại học này ở miền Nam. Cờ bay phất phới trong cơn gió nóng nhè nhẹ. Ba mẹ tôi đứng ở hàng đầu, và tôi có thể nhìn thấy ba mẹ đang tươi cười với tôi, hãnh diện về tôi như chính bản thân tôi cũng đang rất hãnh diện. Ông Hiệu trưởng gọi tên tôi, ông tuyên bố tôi đã tốt nghiệp với một phần thưởng xuất sắc. Tôi bước lên bục nơi ông đang đứng, ông trao cho tôi bằng tốt nghiệp được cuộn tròn và cột ruy băng. Những người tham dự reo hò chúc mừng, không chỉ có ba mẹ tôi mà tất cả. Các sinh viên khác cũng chúc mừng tôi. Tôi tràn đầy sung sướng hạnh phúc. Tôi trở về chỗ ngồi và mở dây nơ xem bằng. Đó là điều tuyệt vời nhất tôi từng thấy, tên tôi được in chói lọi như đèn đỏ sáng và…
Cô bắt đầu khóc, nước mắt trào như dòng suối.
Điều này sẽ không xảy ra. Có lẽ tôi nên xin phép nghỉ học, rời trường trước khi tôi thi rớt, như vậy nó sẽ không ghi lại trên hồ sơ của tôi. Có lẽ tôi nên kết hôn với một bác sĩ.
Có thể cô sẽ không phải làm điều này. Có lẽ chúng ta nên tìm ra chỗ nào mà sự trở ngại sẽ xảy ra.
Lời nói của tôi cũng khuyến khích cô một chút. Đầu cô gục xuống một lần nữa, tay cô siết chặt dạ dày. Tôi hỏi:
Còn giấc mơ nào khác.
Vài năm sau, tôi đã là bác sĩ, tôi đang đi bộ trong hành lang bệnh viện, từ phòng bệnh này qua phòng bệnh kia. Bệnh nhân nhi. Tôi là bác sĩ khoa nhi. Đó là điều mà tôi luôn luôn ao ước. Tôi yêu trẻ con, và rõ ràng là chúng cũng thích tôi, mỗi một đứa trẻ, từ đứa nhỏ nhất hoặc bệnh nặng nhất rất vui vẻ gặp tôi. Tôi thấy hài lòng vì
chuyên môn mình rất giỏi để giúp chúng. Một đứa bé trai nắm lấy tay tôi, tôi ngồi bên nó cho đến lúc nó ngủ quên.
Giấc mơ có thể là mọi chuyện: kỳ thú, giấc mơ tiên đoán, giấc mơ của tương lai, hoặc là một ẩn dụ chứ không có gì với thuốc men cả. Nhưng chắc chắn rất đúng với Samantha. Cô trở nên buồn hơn khi cô liên tưởng giấc mơ thứ hai, bởi cô cảm thấy một rào chắn giữa tương lai và hiện tại, có một trái núi sừng sững của môn toán và hóa chặn cô lại. Cô không thể tìm cách nào để vượt qua đó.
Chúng tôi lên kế hoạch cho vài đợt điều trị phụ thêm nhanh chóng bởi vì cô phải quyết định ở lại trường hay không. Nếu cô thi rớt thì cô không thể ở lại trường. Tôi biết rằng các bác sĩ phải khách quan, nhưng tôi cảm thấy có sự lôi cuốn đặc biệt với Samantha. Cô làm tôi nhớ đến con gái tôi, Amy, nó cũng có những giấc mơ riêng của nó, một tương lai rất tươi sáng.
Hai ngày sau Samantha quay trở lại. Lúc cô đã vào sâu trong trạng thái bị thôi miên, tôi hướng cô đi theo con đường tương lai tốt nhất. Rất chính xác, chuyện tốt nghiệp tại trường Y và cảnh tượng một bác sĩ nhi đầy hãnh diện xuất hiện trở lại, lần này các chi tiết thậm chí rõ ràng hơn, từ cái kẹp màu xanh đính vào áo đồng phục cho đến mùi nước khử trùng dọc theo hành lang bệnh viện.
– Đây là tương lai của tôi.
Cô tự tin nhấn mạnh, tôi yêu cầu cô khai thác phần điều chỉnh trong đời sống hiện tại. Cô không được khuyên can, bất kể toán và hóa. Đợt thực hành này không thay đổi cảm giác thất vọng của cô, nhưng dường như nó khuyến khích cô ở lại trường và tiếp tục phép trị liệu. Dù sao cũng có chút hy vọng hơn, và cảm giác mạnh mẽ về giấc mơ tương lai của cô đã nhận ra. Sự cấp bách và sợ hãi vẫn còn hiện diện, nhưng giờ đây cô bắt đầu nhẫn nại hơn, có một sự kiên quyết sẽ tiến triển. Cô lập đi lập lại nhiều lần:
– Tôi sẽ làm được.
Nếu cô tin thì tôi cũng tin như vậy.
Vào đợt thực nghiệm sau, khi cô đã đi sâu vào trạng thái bị thôi miên, tôi đưa cô trở về một kiếp quá khứ. Samantha kể:
Tôi nhìn thấy một người đàn ông. Anh ta không phải là tôi, nhưng dĩ nhiên anh ta là tôi. Anh ta là một kiến trúc sư, chuyên thiết kế những tòa nhà công cộng và lâu đài cho vua. Anh ta là bậc thầy về mối tương quan trong không gian, và cách trang trí
theo hình học. Nhưng những tòa nhà này rất đặc biệt. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất mà anh đã từng nhận. Thiết kế của chúng rất phức tạp và anh lo lắng anh sẽ không làm đúng. Phần tính toán rất khó mà anh thì chưa tìm được bài giải. Ồ, tôi thấy tội cho anh ta quá, không cho tôi. Anh ta còn là một nhạc sĩ rất khá, hàng đêm thường thổi sáo để làm dịu tâm hồn mình. Nhưng đêm nay âm nhạc không làm anh ta khá hơn. Anh ta căng thẳng và vật lộn với vấn đề, nhưng lời giải vẫn chưa ra. Tội nghiệp anh ta quá. Nếu anh không thể…
Cô dừng giữa câu, gương mặt biểu lộ một sự hoang mang. Mắt cô vẫn nhắm.
Chờ một chút. Tôi không còn ở Hy Lạp nữa mà ở Rome. Đó vào khoảng vài trăm năm sau. Có một người đàn ông khác. Một kỹ sư xây dựng. Lại là tôi, không phải tôi. Anh ta thiết kế những tòa nhà, những cây cầu, đường cao tốc, cống thoát nước. Anh ta rất rành về thành tố và chất lượng trong các vật liệu anh ta xài, biết rõ là phải làm như thế nào để bảo đảm những công trình anh ta xây dựng sẽ bền chắc mãi mãi. Anh ta cũng là một chuyên gia toán học. Anh được cho là người giỏi nhất. Anh ta thật sự là người giỏi nhất. Tôi có thể khóc vì rất vui sướng cho anh ta.
Trong lần trở về đầu tiên chẳng có gì bất thường khi một kiếp này cắt ngang kiếp khác,
vì vậy tôi cũng chẳng ngạc nhiên khi Samantha nhảy từ một kiếp ở thời kỳ Hy Lạp rồi đến La Mã. Và những gì thấy được qua hai kiếp cũng không gì đáng kể lắm. Không có sự sáng suốt của năng lực tâm linh, không có một chút gì là bi kịch, hoặc chấn thương về tinh thần, hoặc thảm họa, những sự kiện cho chúng ta hiểu được sự trở ngại của cô trong kiếp hiện tại. Nhưng dẫu sao hai lần trở về cũng hết sức quan trọng bởi vì Samantha đã có khả năng liên kết lại cảm xúc và bản năng giữa một chàng kiến trúc Hy Lạp đầy hoang mang và một anh kỹ sư xây dựng giỏi giang. Cô đã đồng cảm với họ. Cô thấu hiểu nỗi lo lắng của chàng kiến trúc, và vui sướng với anh kỹ sư do cô đã trải qua cảm giác sung sướng như vậy khi cô mơ thấy tương lai. Thực tế là cô đã đồng cảm với chính bản thân cô. Cô biết cô đã là một chàng kiến trúc, một anh kỹ sư, và điều đó quá đủ để cô vượt qua triệu chứng trong hiện tại. Về một ý nghĩa nào đó, cô đã sẵn sàng nắm giữ một năng lực toán học và khả năng giải quyết vấn đề, cô đã học từ những kiếp trước.
Ngay lập tức tôi có thể nhìn thấy sự nhận thức mới về bản thân cô được chuyển sang trang khác từ những kinh nghiệm của chuyến trở về quá khứ. Cô bắt đầu tự tin hơn trong lời nói và tác phong. Hình tượng riêng của cô đã hoán chuyển. Tôi suy tưởng sự trở ngại đã sớm biến mất trong cô, và đúng là sự thay đổi trong sự nhận thức của cô
đã tự biểu hiện hầu như tức thì với niềm hân hoan hiểu biết về những khái niệm của toán học và hóa học mà cô đã không thể nhớ ra.
Với sự giúp đỡ tiếp tục của gia sư, điểm toán và khoa học của Samantha đã từ từ nâng lên ngay ở đợt thi kế tiếp, và sự tăng cường tích cực từ những điểm số đã đưa niềm tự tin của cô cao hơn. Tôi vẫn thường xuyên gặp cô hầu như cả một năm, khi kết thúc trị liệu tôi cam đoan với cô rằng cô sẽ đạt được triển vọng của những giấc mơ. Hết năm thứ nhất đại học, cô đến gặp tôi, hét toáng lên:
– Tôi đã làm được rồi!
Tôi biết rõ cô muốn nói gì nhưng lại để cô giải thích thêm:
Làm được gì?
Vào trường Y.
Hoàn toàn hài lòng, tôi nói:
– Tốt quá rồi. Học ở đâu?
Ánh mắt lấp lánh với nụ cười toe toét tinh quái, cô nói:
Bác sĩ Weiss, giấc mơ về tương lai cũng không hoàn toàn chính xác. Tôi không học ở trường miền Nam. Tôi sẽ học ở Cornell.
***
Samantha, một bác sĩ đầy triển vọng, đã chia sẻ sự đồng cảm với bản thân mình trong những kiếp quá khứ và tương lai. Max, một bác sĩ có kinh nghiệm, chia sẻ sự đồng cảm với người khác trong kiếp quá khứ, vì vậy anh đã nhìn thấy kiếp sau, và đã chuyển đổi kiếp hiện tại.
Lần đầu khi gặp hắn, tôi thấy hắn rất đáng ghét, nói thẳng ra là như vậy, thậm chí nhiều bác sĩ đưa ra những xét đoán vội vàng ngay lần gặp đầu tiên, và tôi cũng không phải là người duy nhất không thể chịu đựng được hắn. Hắn là bác sĩ ở bệnh viện kế bên, nhiều bệnh nhân và bạn đồng nghiệp của hắn cũng có nhận xét giống như tôi. Thật ra là do một bạn đồng nghiệp, cô Besty Prager, nhà tâm lý học, đã đưa hắn đến gặp tôi để điều trị. Cô cho rằng điều trị ở chỗ tôi sẽ tốt hơn ở chỗ cô. Cô nói rằng nhân viên trong bệnh viện đề nghị hắn rất nhiều là nên theo phép trị liệu.
Hắn đến giống như một cơn gió đột ngột của mùa hè, những cơn gió và sức nóng cao độ, tiến đến bàn tôi trong tình trạng băn khoăn rồi tuyên bố:
Tôi không nên đến đây. Có cần thiết gì chứ. Đám lãnh đạo khốn kiếp nói tôi phải nhỏ nhẹ. Đáng ra chúng phải bị sa thải. Chúng không cho tôi làm công việc của tôi.
Dáng người hắn cao ráo, một người đàn ông ở tuổi ba mươi tám với khuôn mặt đỏ cằm rộng, tóc nâu lưa thưa rối bù, và đôi mắt lóe sáng đầy giận dữ, mặc cái quần màu nâu nhạt rộng thùng thình và cái áo Hawaiian. Hắn nhìn tôi như thể tôi là anh chàng ở quầy rượu chứ không phải là thầy thuốc. Hắn tiếp tục càu nhàu:
Chúa ơi! Con mụ y tá trực đêm. Một mụ đàn bà điển hình. Bệnh nhân của tôi là một người có hạng thuộc gia đình anh hùng quý tộc, bị viêm màng não. Đêm đó tôi tạt qua chỗ mụ. Anh ta đang nôn ói. Mụ không chịu bỏ điện thoại. Tôi hét lên kêu mụ cúp máy. Mụ than van con mụ đang bệnh. Cơ hội béo bở. Khi mụ cúp máy, tôi cho mụ ngay cơ hội đó, tôi dọa đánh mụ nát óc.
Xảy ra lúc nào?
Tuần rồi. Con mụ đi thưa tôi. Tôi đoán đó là lý do bác sĩ Prager điện thoại cho ông. Tôi hỏi nhẹ nhàng:
Anh dọa cô ta lúc mấy giờ?
Nửa đêm. Có lẽ khuya hơn.
Anh còn làm gì ở bệnh viện khuya vậy?
Công việc của tôi. Chăm sóc bệnh nhân.
Bác sĩ Prager kể rằng anh thường thức khuya và mệt mỏi, anh đảm trách các ca trực mà bác sĩ nội trú hoặc bác sĩ thực tập nội trú có thể đảm nhận.
Đúng vậy, nhưng bộ óc của họ ở mông chứ không phải ở trên đầu.
Hắn tựa cằm trên bàn nhìn tôi đầy tự tin:
Ông biết như thế nào không? Ông không thể tin họ. Tôi bảo họ ghi chép những chi tiết nhỏ nhặt nhất nhưng họ dường như luôn luôn làm rất tệ. Họ bỏ mặc bệnh nhân,
không chăm sóc họ.
Khi tôi còn làm việc tại bệnh viện Mount Sinai, hầu hết các bác sĩ nội trú và thực tập nội trú đều rất tận tâm và xuất sắc, nhiệt tình học hỏi và giúp đỡ. Tôi đã từng biết về họ, tôi tin tưởng họ vượt qua giới hạn hiểu biết. Làm sao bệnh viện của hắn có thể khác được? Tôi hỏi hắn:
Anh bị đuối sức vì cường độ công việc?
Đôi khi.
Hắn thú nhận và cuối cùng ngồi xuống. Hắn có vẻ rất thích cái ghế, nó tạo cho hắn cảm giác thư giãn, mặc dù một chân của hắn chà qua chà lại trên sàn nhà. Rồi hắn lại bối rối:
Dĩ nhiên tôi rất mệt mỏi. Ai mà không mệt chứ? Nếu ông biết mức độ kém cỏi mà tôi nhìn thấy hàng ngày, có lẽ ông rất khó chịu. Cho liều thuốc sai, chẩn đoán sai. Chế độ ăn kiêng sai. Bất lịch sự, hỗn xược, sàn nhà đầy vết bẩn kinh tởm, lập đồ thị sai bét, …
Giọng hắn nhỏ dần rồi bối rối ngừng lại giống như động cơ bị tắt máy. Tôi khuyến khích:
Gây nguy hiểm cho bệnh nhân? Động cơ nổ lại:
Ông biết chắc rồi đó, gây nguy hiểm cho họ! Đôi khi… (hắn lại tựa cằm nhìn tôi, giọng hắn nhỏ dần như thì thầm) … họ chết.
Vâng, vài bệnh nhân chết. Có lẽ người đàn ông bị viêm màng não đã chết. Nhưng rất ít cái chết có thể đổ lỗi vì điều trị sai tại bệnh viện hoặc hành động phi pháp của ngành y. Ung thư gây chết. Vi khuẩn gây chết. Tai nạn giao thông gây chết. Tôi nói:
Nhưng mà điều đó đâu thể tránh được.
Không phải với bệnh nhân của tôi.
Giọng nói hết sức quả quyết và quá ngạo mạn làm tôi phải chùn lại.
Chắc chắn là vài người trong số họ. Bệnh nhân ung thư. Bệnh già. Nạn nhân bị đột quỵ.
Điều lạ lùng bỗng nhiên xuất hiện: hắn khóc rưng rức.
Đúng vậy. Mỗi lần nó xảy ra tôi muốn tự sát. Tôi yêu thương từng người bệnh. Khi họ chết tôi muốn chết theo họ. Điều đó xé nát lòng tôi.
Anh không nên tự dày vò mình.
Tôi bắt đầu … nhưng rồi từ bỏ ý định phủ nhận hay an ủi hắn.
Ông biết ai là người tôi tức giận nhất không? Hắn nức nở:
Chính tôi.
Chúng tôi tiếp tục trong tâm trạng này cho đến hết buổi gặp gỡ. Hóa ra hắn bị ám ảnh về từng chi tiết trong sự chăm sóc y tế cho bệnh nhân, dù là không nằm trong khía cạnh khác của cuộc đời hắn. Tôi đoán rằng đầu tiên bệnh nhân thích sự quan tâm của hắn, nhưng rồi vài người trong số họ tỏ ra phẫn nộ vì sự quan tâm đó, bởi chắc hẳn họ bị cảm giác lo âu gắn chặt vào sự ám ảnh của hắn. Hắn cũng dễ xúc động để dính líu quá mức vào bệnh nhân. Như vậy, sự quan tâm này có lẽ được chào đón ngay lúc ban đầu, trước khi hắn lảng vảng gây hồi hộp cho họ.
Max đau khổ bên cạnh bệnh nhân. Sự lo lắng của hắn đối với bệnh nhân trở thành nỗi tuyệt vọng và hối hận nếu họ không còn hồi phục được. Mỗi trở ngại là lỗi của hắn, và mỗi cái chết là điều không thể tha thứ được. Khi chúng tôi đã hiểu nhau, hắn kể cho tôi nghe hắn đã tự kê đơn thuốc chống giảm hoạt động thần kinh khi nỗi đau tình cảm trở nên quá lớn. Hắn bắt đầu đau ngực và, hoảng sợ, chạy đến bác sĩ tim mạch. Vị bác sĩ này không tìm thấy gì cả, dù ông đã kiểm tra một loạt xét nghiệm. Cơn đau vẫn dai dẳng, đôi lúc có giảm đi chút ít. Không thể giao nhiệm vụ cho người nào cả, đặt biệt là qua điện thoại, Max đến bệnh viện thường xuyên hơn mức cần thiết, hắn cho rằng để bảo đảm mọi người an toàn. Với cách làm như vậy, hắn không còn thời gian dành cho gia đình. Ngay khi ở bên họ hắn cũng phá tan niềm vui của họ bởi tâm trạng bất thường và những trận tam bành đột ngột của hắn. Lúc này tôi cảm thấy tội nghiệp cho hắn.
Max nói hững hờ:
– Tôi mong là bệnh nhân của tôi sẽ khỏe hơn.
Tuy vậy, hắn cũng không hài lòng khi họ khỏe lại. Niềm vui của người bệnh không
hòa nhập với hắn. Trường hợp của Max hầu như không phải là trường hợp của người thầy thuốc cảm thấy có quyền hạn và bằng cách nào đó mong đợi sự hoàn hảo với các bệnh nhân của mình. Mỗi lần bệnh tình của họ xấu đi, hắn không còn tự tin ở chính mình, hắn nghĩ mình không xứng đáng với hai chữ “bác sĩ”. Tất cả sự hung hăng hão, lời chửi mắng, hoặc những cơn thịnh nộ của hắn chỉ là để che dấu một sự thật nằm sâu trong lòng: hắn rất sợ hãi.
Triệu chứng về tâm sinh lý của Max rất nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng. Sau khi thăm dò cẩn thận cả hai phía chúng tôi, nguyên nhân sự cùng quẫn của hắn có vẻ như không nằm ở hiện tại hoặc ở thời thơ ấu. Tôi giải thích về phép trị liệu trong kiếp quá khứ, bất kể là thật hay chỉ là một ẩn dụ, một biểu tượng, hoặc sự tưởng tượng, điều đó không phải là điểm chính, mà việc trị lành bệnh mới là chủ yếu, và nhiều bệnh nhân của tôi cũng đã khỏi bệnh. Tôi đề nghị hắn:
Anh có muốn thử không?
Có mà điên, không! Tôi sẽ thấy mình từng là kẻ giết người bằng búa tạ. Không hẳn là vậy, nhưng tôi cũng không thích lý sự với hắn.
Vậy anh có thích đi đến tương lai không? Hắn sáng rỡ:
Được đó, chắc chắn sẽ tốt hơn bây giờ.
Theo lô gíc, óc bên trái của bệnh nhân, ví dụ như của bác sĩ hay luật sư, thì đưa đến tương lai dễ hơn là trở về quá khứ. Dẫu sao họ cũng hiểu đó chỉ là sự tưởng tượng. Tuy nhiên trong việc thực hiện của tôi, nhiều hơn sự tưởng tượng thường tuôn chảy về phía trước.
Thân thể của Max nhanh chóng thư giản, và anh ta đi vào một mức độ sâu hơn, khoảng thời gian nghỉ ngơi thoải mái, tránh đi công việc hàng ngày. Nó không kéo dài lâu để cho hình ảnh rõ ràng xuất hiện. Anh ta thấy mình là thầy của nhiều bác sĩ, một thầy thuốc trong tuơng lai gần, bao quanh là sinh viên ở trong một loại giảng đường vòng cung. Anh ta kể:
Công việc rất tốt. Hầu hết họ là bác sĩ giỏi hơn tôi, nhưng tôi có khả năng vượt qua thân thể để đến sự xúc cảm. Tôi hướng dẫn cho họ làm cách nào để tách ý thức ra khỏi thể xác, vì vậy chúng tôi hiểu được kết cấu của việc điều trị bằng tâm linh. Ông biết không, ý thức đi từng chặng. Đầu tiên nó lởn vởn trên thân thể vật lý, nhớ lại cuộc sống xúc cảm của nó và chuẩn bị bước đi cao hơn. Rồi nó cũng rời bỏ thân thể
vật lý đó lại phía sau, suốt thời gian đó càng lúc càng trở nên sáng hơn. Trong giai đoạn này tôi gọi là “thể xác trí tuệ”. Cuối cùng nó chia tay cõi này và tự do chỉnh sửa sự dao động tự nhiên của nó đến nhiều hoạt động, do đó nó có thể đi đến những giai đoạn thậm chí cao hơn.
Anh ta quay đầu về phía tôi rất nghiêm nghị dạy tôi như là học trò của anh ta trong tương lai, tuy nhiên trong tình trạng bị thôi miên anh ta không nhận ra sự hiện diện thật sự của tôi.
Khi chúng tôi hiểu bốn giai đoạn đó ảnh hưởng qua lại với nhau như thế nào, những manh mối điều trị tâm sinh lý trên bình diện vật chất dễ dàng khám phá, phân tích, và áp dụng. Đây là lãnh vực nghiên cứu của tôi, và nó sẽ mãi mãi thay đổi y học. Tôi gọi tên khóa học là điều trị đa phương pháp của tất cả năng lực thân thể.
Anh ta miêu tả quá rõ và chứng minh rất nhiều những cảnh tượng của bệnh nhân khác làm tôi cảm thấy kích động vì sự công nhận. Lãnh vực nghiên cứu của anh ta cũng là của tôi. Anh ta nói rằng: “Nó sẽ mãi mãi thay đổi y học”. Đây là niềm tin của riêng tôi, tuy nhiên điều này thường xuyên chỉ nằm trong tư tưởng của tôi mà thôi. Qua những đợt điều trị của chúng tôi, tôi biết rằng Max chưa hề đọc cuốn New Age[11] hoặc kinh sách, anh ta cho rằng cả một lãnh vực vô dụng, do đó anh ta không thể lượm lặt những tư tưởng từ những cuốn sách đó. Là một người thầy thuốc, anh ta đón nhận một sự trải nghiệm tiêu chuẩn về tôn giáo, nhưng nó không có mảy may nào dính đến những chủ đề hay khái niệm mà anh ta dạy ở kiếp sau. Anh ta không có niềm tin vào siêu hình học. Có lẽ rằng trong cuộc đời anh ta chưa hề dùng cụm từ “điều trị bằng tâm linh” và “thể xác trí tuệ”.
– Quỷ tha ma bắt chuyện này là thế nào?
Anh ta hỏi tôi khi quay trở về hiện tại. Sự trải nghiệm làm anh ta có vẻ kinh ngạc hơn là kính sợ. Tôi trả lời:
– Ai mà biết được?
Rồi tôi kể đơn giản với anh ta rằng mẫu người thầy thuốc, thầy giáo, hay là nhà điều trị thì cũng không có gì ngạc nhiên. Vấn đề này có nghĩa là cho thấy chuyên môn của anh trong hiện tại, và dù tôi không có kinh nghiệm đi nữa, nhưng những điều anh quan sát dường như tương tự khái niệm chính xác về siêu hình học mà tôi đã nghe nhiều năm nay.
Tuy nhiên tư tưởng của tôi đi xa hơn. Những gì anh ta thấy không phải là ảo tưởng,
tôi tin chắc như vậy, những yếu tố ý thức được xây dựng nguyên mẫu dựa trên những điều mà anh ao ước cho kiếp sau. Sự việc mà anh nhìn thấy được cột vào cuộc trải nghiệm gần với cái chết của những người khác, nhưng anh lại đi xa hơn, đến một nơi mà anh có thể nói về ý thức con người và nhìn nó tiến đến mức độ giác ngộ.
Vẫn còn háo hức bởi cuộc hành trình, vào đợt điều trị kế tiếp anh thúc giục tôi:
Bây giờ tôi muốn trở về quá khứ.
Đi về những kiếp quá khứ?
Thì ông biết rồi đó, tương lai quá tuyệt vời. Tôi muốn biết quá khứ tệ như thế nào, với lại tôi cũng tò mò.
Tôi nhắc nhở anh ta phải có sự kiểm soát trong quá trình và luôn luôn giữ khả năng dừng lại hoặc điều chỉnh cuộc trải nghiệm hoặc thậm chí di chuyển đến một đời sống khác nếu anh ta muốn.
Một lần nữa anh ta lại dễ dàng rơi vào trạng thái thôi miên, và tôi đưa anh ta về quá khứ. Thật là ngạc nhiên, anh ta là phụ nữ, cứ nghĩ anh ta là người đàn ông của chủ nghĩa Sô-vanh.
Tôi còn trẻ và rất đẹp, kết hôn với một người đàn ông rất tốt. Đó là gì nhỉ? Thế kỷ mười hai hay mười ba? Tôi sống trong một cộng đồng nhỏ tại Châu Âu, hay Đông Âu.
Tôi bị bệnh quanh năm, có lẽ đó là lý do tôi trở thành bác sĩ, tuy vậy tôi rất vui sướng với thú vật và hoa lá. Khi tôi có thai tôi bị sốt ban và bị hư thai. Tôi không thể có con được nữa. Điều này làm chồng tôi rất buồn. Khi dân làng bị bệnh họ đều nhờ tôi, vì họ biết nếu tôi chạm vào họ hoặc điều trị cho họ bằng thảo dược thì họ sẽ khỏe lại. Đôi khi điều này có vẻ kỳ diệu. Nhiều người chấp nhận và rất tốt với vợ chồng tôi, nhưng phần đông, tôi nghĩ, họ sợ tôi. Họ nghĩ tôi là phù thủy hay là người có năng lực siêu nhiên, họ cho là tôi kỳ quặc hay bị điên. Nhưng không phải vậy. Tôi thích sống với muôn thú và cỏ cây hơn là với họ.
Có một người đàn ông sống ở ngôi làng bên luôn quát tháo đuổi tôi đi và cảnh báo trẻ con hàng xóm đừng đến gần tôi. Nhưng giờ đây gã cần tôi, và đến tìm tôi. Vợ gã bị sinh non và đứa bé gái đã chết giống như con tôi. Cô ta đang mê sảng và sốt cao. Tôi
chạy vội theo gã đến nhà. Vợ gã bệnh rất nặng, khó thở và nhiệt độ rất cao. Tôi đặt tay lên bụng và dạ con của cô. Tôi cảm thấy như có một nguồn điện quen thuộc từ bàn tay tôi, một sự bùng lên của nguồn năng lượng trị bệnh tự truyền vào người cô ta. Tôi dùng thảo dược để trị cơn sốt. Nhưng nó không trị được – nó không linh nghiệm.
Max trở nên bối rối ở văn phòng tôi. Anh ta thở rất nhanh, ẩn chứa niềm đau khổ trong cử chỉ. Anh ta không bị nguy hiểm trong tình trạng bị thôi miên – từ trước đến giờ không có người nào bị cả – nhưng rõ ràng là anh ta đang đồng cảm với cô gái trẻ và với chính bản thân mình như được gợi nhớ lại những sự kiện tai nạn. Vẫn còn trong tình trạng thôi miên, Max nói:
Tôi đoán đúng, đã quá trễ. Bệnh nhiễm trùng đã tràn lấp sự kháng thể của bà mẹ tội nghiệp. Cô ta chết ngay khi nguồn điện của tôi thổi vào cô ta. Không ai có thể cứu cô ta. Đó là sự thất bại lớn nhất trong đời tôi.
Sự bối rối của Max tăng thêm:
Người chồng tức tối, uống rượu suốt buổi, hầu như tôi chỉ để ý đến gã, bây giờ gã đang quẫn trí vì con vừa chết thì lại mất vợ. Gã hét toáng lên “mày giết vợ tao, mày là ác quỷ! Mày là phù thủy!” Trước khi tôi có thể tự vệ thì gã đã cầm dao đâm vào ngực tôi. Tôi quá sốc. Tôi không thể tin vào điều đó. Có một cơn đau nhói trong ngực tôi, như thể có con dao đang ghim vào tim tôi.
Thậm chí Max còn đau gấp bội, nhưng nhanh chóng thư giãn.
Bây giờ tôi đang bay lơ lửng và nhìn xuống thấy thân thể mình đang nằm trong túp lều của gã đàn ông đó. Nó bình thản. Có ánh sáng vàng kim trên bầu trời, và chạm vào tôi. Một luồng ánh sáng chữa lành bệnh.
Tôi đưa anh ta trở về hiện tại. Max đã trải qua rất nhiều trong từng giai đoạn. Bây giờ thì anh ta không còn kinh ngạc nhưng cũng không thất vọng. Anh ta trầm ngâm và nghiêm nghị,
ngẫm nghĩ những sự kiện đã qua trong kiếp sống của thế kỷ xa xưa. Hẳn là anh biết mình đã là thầy thuốc trong kiếp sống đó. Chúng tôi thảo luận nhiều lần về những cảm xúc của anh, cơn đau thể xác, sự lo lắng, sự đồng cảm mà anh dành cho bà mẹ bị chết lúc đó và bây giờ sự đồng cảm anh dành cho người thầy thuốc trẻ. Sự trải nghiệm này có quá nhiều xúc cảm hơn là sự trải nghiệm của nhà nghiên cứu ở tương lai về hệ
thức. Nhưng tôi nhấn mạnh rằng nhà nghiên cứu đã đưa cho Max cái chìa khóa để mở ra kiếp quá khứ. Bây giờ anh ta có khả năng dùng cái quá khứ đó, đặc biệt là sự
đồng cảm dành cho bà mẹ và người thầy thuốc, để hướng dẫn anh trong kiếp sống hiện tại.
Qua nhiều tuần sau, những thay đổi trong Max đã biểu hiện rõ ràng đối với gia đình, bạn bè đồng nghiệp, bệnh nhân, và cả tôi. Cơn đau ngực đã biến mất vì anh đã biết được căn nguyên. Anh đã hiểu rằng anh bị giết vì không chữa lành cho người bệnh trong kiếp trước, cũng như anh đã muốn tự sát khi anh không chữa lành cho bệnh nhân trong kiếp này, như vậy những cái chết của bệnh nhân không phải lỗi của anh. Anh nhận ra rằng anh có thể dùng sự hiểu biết và kiến thức về y học của mình để điều trị tốt nhất cho bệnh nhân, dù không phải lúc nào anh cũng có thể kiểm soát được hậu quả. Phần đông bệnh nhân được chữa khỏi, vài người thì không hết bệnh do nhiều nguyên nhân vượt khỏi kỹ năng của anh. Sự lo lắng cho bệnh nhân hiện nay đã dần dần tan biến và cuối cùng thì mất hẳn, những cơn thịnh nộ cũng biến mất trong anh. Anh không còn hão huyền về phong cách của riêng mình hay của đồng nghiệp và trở nên gần gũi với gia đình hơn. Anh cũng không đau khổ vì tội lỗi hay hối hận, hoặc trầm cảm, những xúc cảm mà đã từng gây phiền muộn cho cuộc đời anh, trước khi anh thực hiện những chuyến du hành về quá khứ và tương lai.
Max vẫn giữ liên lạc. Anh kể với tôi về kỹ năng chuẩn đoán và điều trị của anh đã vững chắc hơn sau đợt trị liệu. Lần cuối cùng trò chuyện anh thú nhận rằng khi nhân viên y tế không có mặt, anh sẽ đặt tay mình lên chỗ đau của bệnh nhân để cảm nhận nguồn năng lượng dâng trào mà anh nhớ lại từ nhiều thế kỷ qua.
Khả năng để đồng cảm với sự tường thuật quá khứ và tương lai của bản thân họ đã giải thoát cả Samantha và Max khỏi sự áp chế của nỗi sợ hãi ở kiếp hiện tại. Với họ và với cả chúng ta, mối đồng cảm là bí quyết để được tha thứ. Khi ta cảm thấy một dạng xúc cảm sâu sắc với những lời giải thích ban đầu, thậm chí những biểu hiện trong kiếp quá khứ của riêng bản thân, chúng ta có thể cảm kích những tình huống đã dẫn đến nhiều triệu chứng và nhiều phán xét tiêu cực trong hiện tại. Ta sẽ dễ từ bỏ những hành động bốc đồng có tính tiêu cực nếu ta biết được nguyên nhân của chúng từ đâu trong bản thân. Khi ta từ bỏ, lòng tự trọng sẽ tăng trưởng, và ta có thể tự nhìn thấy mình thiện cảm hơn.
Một cách bình đẳng, mối đồng cảm là chìa khóa để thông cảm và tha thứ cho người khác. Thông qua sự đồng cảm, chúng ta thấu hiểu những nỗi sợ hãi của họ, niềm tin của họ, và những điều họ cần giúp đỡ. Chắc rằng chúng ta cũng sẽ nhận lại những điều tốt đẹp như vậy. Thậm chí ngay khi chúng ta không thể hoàn toàn chia sẻ niềm tin với họ chúng ta vẫn có thể hiểu họ. Chúng ta nhận thức được mức độ xúc cảm sâu sắc đến từ nơi nào trong tâm hồn chúng ta. Ghét chúng là tự ghét chính mình. Yêu
chúng là tự yêu chính mình. Cách xử lý lành mạnh duy nhất là hãy để lòng ghen ghét ra đi.
Sự đồng cảm chữa lành cho từng cá nhân vào đúng thời gian nó chữa lành cho cả thế giới. Nó là chị em với lòng thương cảm, và là đứa con của tình yêu thương vô điều kiện.