FRÔDIN- Chà! Trời ơi! Ông anh khoẻ mạnh quá nhỉ! Trông thật đúng là sắc mặt của người kháng kiện!
ARPAGÔNG: - Ai, tôi ấy à?
FRÔDIN- Chưa bao giờ em trông thấy ông anh có nước da tươi mưởt đến thế, cường tráng đến thế.
ARPAGÔNG: - Thật à?
FRÔDIN- Chết nỗi! Chưa bao giờ trong đời ông anh lại trẻ bằng bây giờ; và em thấy có những người mới hăm nhăm tuổi lại già hơn ông anh kia đấy.
ARPAGÔNG: - Vậy mà tôi vừa tròn sáu chục đấy, chị Frôdin ạ.
FRÔDIN- Ô kìa! Sáu chục thì có nghĩa lý gì? Đã thấm vào đâu. Đó chính là cái tuổi hoa niên đấy, và bây giờ là ông anh đang bước vào thời kỳ tươi đẹp nhất của người đàn ông (1) đấy.
ARPAGÔNG: - Đúng vậy, nhưng giá kém đi được hai chục tuổi thì tôi tưởng có lẽ cũng không hại gì.
FRÔDIN- Ông anh nói đùa đấy thôi chứ? Ông anh chả cần gì chuyện đó, và cái tạng ông anh là phải sống đến trăm tuổi.
ARPAGÔNG: - Chị thấy thế à?
FRÔDIN- Hẳn chứ lị. Ông anh có đủ các tướng mạo của người sống lâu trăm tuổi. Ông anh ngồi yên một tí xem nào. ồ, thật là rõ ràng đây nhé, giữa hai con mắt, có một cái nét trường thọ đây thôi!
ARPAGÔNG: - Chị cũng biết xem tướng à?
FRÔDIN- Đã đành. Ông anh đưa bàn tay cho em xem nào. Ồ! Trời ơi! Đường đời tuyệt quá!
ARPAGÔNG: - Thế nào?
FRÔDIN- Ông anh không trông thấy cái đường này này, nó đi đến tận đâu à?
ARPAGÔNG: - Ờ nhỉ! Thế nghĩa là thế nào?
FRÔDIN- Quả đáng tội, ban nãy em nói trăm tuổi, nhưng ông anh sẽ qua cả thập nhị tuần ấy chứ lị.
ARPAGÔNG: - Thế kia à?
FRÔDIN- Xin thưa, rồi đến phải đem ra mà ghè thì ông anh mới chết cho kia đấy; và ông anh sẽ chôn khắp lượt con cái, cháu chắt nội ngoại cho mà xem.
ARPAGÔNG: - Thế thì còn gì bằng. Thế công việc của chúng ta ra sao?
FRÔDIN- Lại còn phải hỏi nữa à? Có ai thấy em mó vào việc gì mà lại không thành công? Nhất là về những việc hôn nhân thì em lại có một cái biệt tài tuyệt diệu. Chả có một đám nào ở đời này, mà em không tìm được cách ghép thành lứa đôi rất chóng vánh và em tin rằng, em mà đã định tâm ấy à. Thì em có thể xe duyên cả Hoàng đế Thổ - nhĩ- kỳ vào với nước Cộng hòa Vonidơ (1) ấy chứ. Còn như về công việc này, thì dĩ nhiên là chẳng có khó khăn gì lớn lắm. Chả là em vốn hay đi lại nhà họ, nên em đã nói chuyện với bà mẹ ý nguyện của ông anh về cô Marian, sau khi ông anh được trông thấy cô em đi qua ngoài phố, và đứng tựa cửa sổ hóng mát.
ARPAGÔNG: - Thế bà ta trả lời...
FRÔDIN- Bà ta vui vẻ nhận lời; và, khi em tỏ ý với bà ta rằng ông anh rất ước mong được ái nữ của bà chiều tối nay tới dự lễ ký hôn ước của tiểu thư nhà ta thì bà ưng thuận ngay, chả khó khăn gì, và gửi gắm cô bé cho em về việc đó.
ARPAGÔNG: - Chị Frôdin ạ, là vì tôi bắt buộc phải thết tiệc quý ngài Anxem; được cô ấy đến dự tiệc thì tôi rất hài lòng, với sở thích của cô ấy, và rồi cái đó sẽ gây ra trong nhà tôi những chuyện lục đục linh tinh không lợi cho tôi chăng?
FRÔDIN- Ồ! Thế ra ông anh chưa biết rõ cô em! Đây lại là một đặc điểm đặc biệt mà em vẫn định nói chuyện với ông anh. Cô em có một mối ác cảm kinh khủng đối với tất cả bọn thanh niênvà chỉ có tình với các ông già thôi.
ARPAGÔNG: - Cô ta ấy à?
FRÔDIN- Vâng, cô ta ấy. Tiếc rằng ông anh chưa được nghe cô ta nói về chuyện đó. Cô, không thể nào chịu nổi bóng dáng một chàng trẻ; Nhưng cô nói chẳng vui thích gì hơn là được trông thấy một ông già đẹp lão, tốt râu. Đối với cô, càng già càng dễ thương, và em xin dặn trước ông anh là chớ có làm ra vẻ trẻ hơn tuổi thật đấy. Cô em muốn rằng ít ra cũng phải là người đã lục tuần; và mới cách đây chưa đầy bốn tháng đấy thôi, đã sẵn sàng để làm lễ cưới, cô em bỗng cắt phăng cuộc hôn nhân, chỉ vì chàng rể để lộ ra là mới có năm mươi sáu tuổi, và không có đeo kính để ký hôn ước.
ARPAGÔNG: - Chỉ vì lẽ đó thôi à?
FRÔDIN- Vâng. Cô em bảo rằng năm mươi sáu tuổi thì cô chẳng vừa lòng, và nhất là cô chỉ ưng những cái mũi đeo kính thôi.
ARPAGÔNG: - Chị nói với tôi điều đó, quả là hoàn toàn mới lạ.
FRÔDIN- Chuyện còn hơn thế nhiều, nói không sao xiết được. Trong buồng cô ta, thấy có vài bức họa và vài tấm tranh in; Nhưng ông anh nghĩ là tranh vẽ những gì nào? Những Ađônix (1) ư? Những Xêphal (2)? Hay những Parix (3) và Apolong (4)? Không. Những bức chân dung tuyệt đẹp của Xatuyêcnơ (5), của vua Priam (6), của lão tướng Nextor (7) và của ông già Ăngsidơ (8) nghễu nghện trên vai con.
ARPAGÔNG: - Tuyệt quá nhỉ! Điều đó, thật chả baogiờ tôi ngờ tới, và tôi rất hài lòng được biết cô ta có tính tình như vậy. Quả thật, xưa kia nếu tôi là đàn bà thì chắc là tôi cũng chẳng thèm yêu bọn trai trẻ.
FRÔDIN- Hẳn thế rồi. Bọn trai trẻ là những của nợ, ai mà yêu được! Những đồ nhãi ranh, những công tử bột, báu nỗi gì mà người ta phải thèm cái thần xác của họ! Và em thử hỏi, bọn họ thì có gì là thú vị kia chứ?
ARPAGÔNG: - Riêng tôi, thì tôi chả hiểu họ có gì là thú vị, và tôi không biết làm sao lại có những người đàn bà say mê họ đến thế.
FRÔDIN- Có họa là điên rồ. Tuổi trẻ mà thấy dễ thương! Thật là gàn dở! Những anh chàng trai trẻ mỹ miều (1), nào có ra người đàn ông! Có thể nào mà yêu những của nỡm ấy được?
ARPAGÔNG: - Ấy, hằng ngày tôi cũng vẫn bảo thế, thấy họ cái giọng thì ẽo ợt như đĩ đực(1) ba sợi râu lún phún vểnh lên như râu mèo, những bộ tác giả vàng ệch như râu ngô (2), ống quần cộc thì buông thõng thợt và áo xống thì phong phanh hở gan hở ruột (3).
FRÔDIN- Đem so sánh với một con người như ông anh, thì bọn họ nào có ra người ra ngợm! Thế này mới gọi là một người đàn ông chứ! Thật trông mà sướng mắt, và phải có dáng người thế này, ăn vận như thế này, mới làm cho người ta say mê được chứ.
ARPAGÔNG: - Chị trông tôi có được không?
FRÔDIN- Còn phải nói! Trông thật mê hồn, và cái mặt cứ như vẽ tranh ấy (4). Ông anh hãy quay đi một tí, xem nào. Tuyệt trần. Xem bước đi thế nào, nào. Thật là thân hình xăm xắn, dáng dấpung dung thoát đạt, không có một tí dấu vết nào là tật là bệnh cả.
ARPAGÔNG: - Ơn trời thương! Tôi cũng chả có bệnh có tật gì lớn lắm. Chỉ thỉnh thoảng bị một cơn ho xuyễn (1), thế thôi.
FRÔDIN- Có hề gì cái đó. Ông anh lên cơn xuyễn lại càng xinh, vì ông anh ho có duyên lắm.
ARPAGÔNG: - Xin hỏi một tí, cô Marian đã trông thấy tôi bao giờ chưa nhỉ? Có từng để ý đến tôi khi tôi qua nhà không?
FRÔDIN- Chưa. Nhưng chúng em đã nói chuyện với nhau về ông anh rất nhiều. Em đã tả cho cô ấy hình dáng của ông anh, và em đã không quên đề cao tài đức ông anh và cái diễm phúc cho cô em nếu được một người chồng như ông anh.
ARPAGÔNG: - Chị làm như vậy là tốt lắm. Cám ơn chị.
FRÔDIN- Ông anh ạ, em có một việc nhỏ mọn muốn nhờ ông anh (Lão nghiêm nét mặt) - Em có một vụ kiện không khéo thua đến nơi mất, chỉ vì thiếu một ít tiền, mà ông anh có thể dễ dàng giúp em được kiện, nếu ông anh có lòng tốt với em đôi chút. Ông anh không thể nào tưởng xiết nỗi vui thích của cô ấy khi nào được gặp mặt ông anh (Lão lại tươi nét mặt lên) - ối chà! Ông anh sẽ vừa lòng cô em biết mấy! Cái cổ áo sâu kèn (1) lối cổ của ông anh sẽ làm cho tâm trí cô ta mê mẩn biết chừng nào! Nhưng nhất là cô em sẽ say mê cái quần cộc của ông anh, buộc vào áo chẽn bằng dây giày hai đầu bịt sắt (2). Cô em đến chết mệt vì ông anh mất thôi, và đối với cô ta, một tình lang thắt nút bằng dây giày sẽ thú vị tuyệt trần!
ARPAGÔNG: - Nghe thấy chị nói thế, cố nhiên là tôi vui thích lắm.
FRÔDIN- Quả thật, ông anh ạ, vụ kiện đó đối với em là quan hệ vô cùng (lão lại nghiêm nét mặt) - Em sẽ phá sản nếu thua kiện, mà chỉ một tí giúp đỡ là sẽ phục hồi được cơ nghiệp cho em. Tiếc rằng ông anh chưa được trông thấy nỗi hân hoan của cô ta khi nghe em nói chuyện về ông anh, (lão lại tươi nét mặt) - Nghe kể những đức tính tốt của ông anh đôi mắt cô ta vui mừng hớn hở, và cuối cùng em đã làm cho cô ta cực kỳ nóng ruột muốn trông thấy cuộc hôn nhân được kết ước xong xuôi.
ARPAGÔNG: - Chị đã làm cho tôi hết sức vui lòng, chị Frôdin ạ và xin thú thực rằng tôi vô cùng cảm ơn chị.
FRÔDIN- Em xin ông anh giúp đỡ em một tí như em đã yêu cầu (Lão lại nghiêm nét mặt) - Nhờ đó em đã đứng vững lại được, và em sẽ biết ơn ông anh đời đời kiếp kiếp.
ARPAGÔNG: - Thôi chào chị, tôi phải đi viết nốt các thư từ.
FRÔDIN- Em cam đoan với ông anh là chả bao giờ ông anh lại có thể giúp đỡ em qua khỏi bước khó khăn lớn hơn lúc này.
ARPAGÔNG: - Để tôi đi bảo sắp sẵn xe ngựa để đưa các người đi chợ phiên.
FRÔDIN- Nếu em không bị sự cần thiết thúc bách, thì em chả dám phiền ông anh.
ARPAGÔNG: - Và tôi phải lo liệu cho bữa ăn tối được sớm sủa, để các người khỏi hại sức khoẻ.
FRÔDIN- Xin đừng từ chối em cái ơn mà em khẩn nài ông anh, ông anh không sao tưởng xiết nỗi vui mà...
ARPAGÔNG: - Tôi đi đây, họ gọi tôi đấy. Lát nữa sẽ gặp lại nhé.
FRÔDIN(Một mình) - Cho ôn vật mày, đồ bần tiện chó má, chết mẹ mày đi! Cái thằng keo cúi, mình tấn công đến mấy nó cũng cứ trơ trơ; Tuy vậy, mình cũng không nên bỏ cuộc thương lượng mối manh này, vì mình còn phía bên kia, dẫu sao cũng chắc chắn sẽ được