- Xin cứ tiếp tục xin cứ tiếp tục ạ! - Claire nói.
- Mong tiểu thư thứ lỗi vì tôi vẫn chưa kể gì về mình.
Claire chìa tay nắm lấy tay Hector.
- Chàng đã phải chịu nhiều đau khổ quá - Cô thì thầm.
- Xin hãy khoan, và tiểu thư sẽ thấy chỉ mình nàng làm tôi quên hết phiền muộn trong đời.
- Tôi vốn không thân quen Valensolles, Jahiat và Rihier nhưng qua anh trai tôi, qua việc chứng kiến họ sống chết có nhau, tôi như đã là bạn của họ. Tôi yêu cầu trả mọi chi phí mai táng cho họ rồi mới về Besançon. Tôi sắp xếp lại mọi việc trong nhà và chờ đợi. Tôi chờ gì đây? Tôi cũng không biết nữa. Điều gì sẽ xảy ra? Đành tuỳ số phận của tôi. Tôi không nghĩ mình buộc phải tìm nó mà đành chịu chờ nó đến. Tôi đã sẵn sàng chấp nhận tất cả.
Một buổi sáng, người nhà báo tin có hiệp sĩ Mahalin đến.
Tôi không biết cái tên này, tuy nhiên nó vẫn làm rung lên sợi dây đau đớn trong tim tôi như thể tôi đã biết nó.
Đó là một thanh niên khoảng hai mươi sáu tuổi, trang phục hoàn hảo, phong cách quý tộc không chê vào đâu được.
- Thưa bá tước - Anh ta nói với tôi - Ngài cũng biết đồng đảng Jéhu đã bị thiệt hại nặng nề khi mất đi bốn thủ lĩnh trong đó có anh trai của ngài, bây giờ đang củng cố lại. Thủ lĩnh mới là Laurent lừng danh. Người này vốn là một trong những đại quý tộc nhất vùng
- Thưa hiệp sĩ - Tôi nói - Sẽ là nói dối nếu tôi tỏ ra nồng nhiệt chào đón một cuộc sống hiệp sĩ nay đây mai đó, nhưng tôi đã thề với anh tôi nên tôi rất sẵn sàng.
- Tôi chỉ cần nói địa chỉ tập hợp hay ngài đi cùng tôi?
- Tôi sẽ đi cùng ngài.
Trong nhà, tôi có một quản gia tin cẩn là Saint-Bris, người này đã từng phục vụ anh tôi. Tôi giao mọi việc trong nhà cho anh ta rồi cầm vũ khí lên đường.
Cuộc hẹn gấp diễn ra ở giữa Vizille và
Thủ lĩnh Laurent của chúng tôi quả danh bất hư truyền. Đó là một trong những người may mắn trong lễ rửa tội có các bà tiên đến dự và mỗi người ban cho anh ta một phẩm chất chỉ trừ một người quên không sửa một đức tính khiến nó chống lại toàn bộ ưu điểm. Ngoại hình của anh ta đẹp theo kiểu người miền
- Người ta bị anh cuốn hút mà không lý giải nổi tại sao.
Tuy vậy, đó là một người hay nổi giận. Bình thường trong mọi biểu hiện, anh ta luôn tỏ rõ cung cách của một quý ông đầy giáo dục nhưng đột nhiên Laurent nổi giận lôi đình thì nó không phải tính cách của con người nữa. Thế là tiếng đồn lan trong thành phố rằng "Laurent nổi giận, có người phải chết".
Chính quyền dành sự quan tâm cho băng đảng Laurent giống như họ để mắt đến băng Sainte-Hermine. Những lực lượng khổng lồ được huy động vây bắt Laurent và bảy mươi mốt quân bị bắt và bị chuyển đến Yssingeaux để giải thích về mọi hành động của họ trước một toà án đặc biệt, triệu tập khẩn cấp để xử tại tỉnh Haute-Loire.
Nhưng khi đó Bonaparte vẫn còn ở Ai Cập, quyền lực rơi vào tay những kẻ đớn hèn. Việc xét xử rất dè dặt, nhân chứng lo sợ, phản biện tha hồ, thế là Laurent nhận tất về mình. Bảy mươi mốt quân của anh được trắng án còn một mình Laurent bị kết án tử hình.
Laurent vào nhà giam trong trạng thái vô lo vô nghĩ, thoải mái như thể đang ở ngoài. Vẻ đẹp trời phú như Montaigne gọi là đòi hỏi thể xác, đã có tác dụng đặc biệt: Cô con gái người cai ngục vào hai giờ sáng lén đến phòng giam của Laurent và mở cửa như những cánh cửa đã mở với Piene de Médicis, rồi dịu dàng nói: Non tem nulla, bentivoglio! (Đừng sợ, em yêu chàng!)
Dù chưa thấy mặt ân nhân cứu mạng vì những thanh sắt che mắt nhưng Laurent đã hành động theo tiếng gọi của con tim đang hoà với tiếng gọi hấp dẫn của tự nhiên. Vài lời trao gửi kèm theo nhẫn xong, Laurent thoát ra ngoài. Một con ngựa đang chờ anh ở làng bên và người vừa đính ước cũng sẽ đến cùng anh.
Trời đang dần sáng. Vừa trốn, Laurent đã có thể nhìn thấy đao phủ và đám lâu la đang dựng máy chém. Mười giờ sáng Laurent sẽ bị xử. Hôm đó đúng vào phiên chợ. Chúng muốn xử tử anh ngay trước toàn dân thiên hạ và cả những người làng bên.
Quả nhiên, khi tia nắng đầu tiên chiếu xuống, cái máy giết người đã dựng xong, mọi người không nghĩ đến đi chợ nữa mà xúm vào xem xử trảm.
Laurent bắt đầu lo lắng, không phải cho số phận của mình mà cho người phụ nữ đã cứu anh ta. Chờ mãi ở làng bên nhưng không hiểu có chuyện gì mà cô gái không đến. Laurent sốt ruột phi ngựa quay trở lại Yssingeaux nhưng càng tìm càng mất hút. Cuối cùng anh trở nên mất trí cho rằng người anh chờ đã bị bắt trong lúc chạy trốn và biết đâu bị coi là tòng phạm và đem xử trảm cũng nên. Anh phi ngựa nước đại vào thành, xuyên qua đám những tiếng la hét, kinh ngạc của mọi người khi thấy một tử tù đang thoải mái trên ngựa. Anh phi qua cả đám hiến binh đang sục tìm anh để đưa lên máy chém. Nhận ra cô gái, anh lao tới ôm cô lên ngựa rồi phóng đi trong tiếng reo hò cổ vũ của cả thành phố.
Đó là chân dung thủ lĩnh mới của chúng tôi, người kế tục anh trai tôi và đó cũng là người chỉ huy tôi tham gia chiến trận lần đầu. Suốt ba năm, tôi đã sống một cuộc sống đầy sương gió, manh áo làm chăn, súng dài trên tay, súng ngắn thắt lưng. Sau đó, tiếng đồn về cuộc đình chiến lan ra khắp nơi, tôi về
Trong hoàn cảnh bấp bênh của tôi, tôi không tự quyết định được số mệnh của mình, số phận tôi chịu một quyền lực định mệnh, tuyệt đối và không bàn cãi. Tôi có thể bị giết, bị thương trong một cuộc cướp tiền thậm chí tệ hơn có thể bị bắt. Với hoàn cảnh ấy làm sao tôi dám nói gì với một cô gái lặng lẽ và dịu dàng, một bông hoa đương độ, một người sống đúng quy tắc, làm sao tôi dám thổ lộ: "Tôi yêu em, nàng có muốn một người chồng sóng ngoài vòng pháp luật và hạnh phúc lớn nhất của anh ta là có thể bị giết bằng một viên đạn?"
Không thể tôi đành ngậm ngùi bằng lòng với việc nhìn nàng say đắm trong đôi mắt nàng và cố gắng đến bất cứ chỗ nào có mặt nàng lòng thầm cầu Chúa ban cho phép lạ biến cuộc đình chiến thành hoà bình.
Và cuối cùng, cách đây bốn năm ngày, báo chí thông báo việc tướng Cadoudal đến Paris và diện kiến Tổng tài, ngay tới hôm đó, cũng chính báo chí đưa tin tướng Cadoudal đã cam kết không làm gì chống lại nước Pháp nếu ngài Tổng tài cũng không làm gì phương hại đến mảnh đất Bretagne và chống lại ông ta.
Hector rút một tờ giấy trong túi ra.
Ngày hôm sau, tôi nhận được thông báo từ chính tay Cadoudal viết:
"Một cuộc chiến lâu dài hơn, với tôi, sẽ là bất hạnh cho nước Pháp và đem cảnh lụi tàn cho xứ sở quê tôi. Tôi tuyên bố xoá giải lời thề mà các anh đã tuyên thệ và sẽ chỉ lấy lại lời thề ấy khi chính phủ Pháp nuốt lời.
Nếu có sự phản trắc ẩn giấu sau hiệp định giả tạo này, tôi sẽ lại kêu gọi lòng trung thành của các anh một lần nữa và tôi chắc chằn lòng trung thành ấy sẽ đáp lại tôi.
GEORGES CADOUDAL"
Tôi rất sung sướng khi được giải ngũ. Tôi trở về được sở hữu chính bản thân mình. Cha tôi và hai anh trai đã thề trung thành cho một triều đình mà tôi chỉ biết đến bằng lòng tận trung của cả gia đình, bằng những bất hạnh liên tiếp dội xuống mái ấm của chúng tôi. Bây giờ tôi hai mươi ba tuổi, có một trăm livre tiền tô tức, tôi đang yêu và giả dụ cũng được yêu thì cánh cửa thiên đường coi như đã mở ra với tôi. Ôi Claire! Claire, đó là lý do tại sao nàng thấy tôi vui sướng đến thế trong vũ hội nhà phu nhân Pennon. Tôi đã có thể xin phép gặp nàng và có thể nói với nàng rằng tôi yêu nàng.
Claire cúi đầu không nói gì. Hành động ấy cũng gần như đồng ý.
- Bây giờ - Hector nói tiếp - tất cả những gì tôi vừa kể với nàng đều đóng khung trong phạm vi ở quê và trên
- Ôi Hector yêu quý! - Claire thốt lên - Ồ vâng, em tha thứ, em xá tội cho chàng - và như quên mất mình đang bị sự kiểm soát của mẹ, cô nói - Em yêu chàng!
Rồi vòng tay ôm cổ Hector.
- Claire! - Phu nhân Sourdis kêu lên bằng giọng ngạc nhiên hơn là tức giận.
- Mẹ em đấy - Claire nói và đỏ bừng đôi má, định gỡ tay ra.
- Claire! - Hector vừa nói vừa cầm tay cô - Nàng đừng quên những gì tôi vừa kể chỉ cho một mình nàng biết. Đó là bí mật của riêng hai ta. Vì cần nàng, chỉ yêu mình nàng nên tôi không muốn ai khác tha thứ cho mình. Đừng quên điều đó và nhất là đừng quên rằng tôi chỉ thực sự được sống khi nhận lời đồng ý của mẹ nàng. Claire, nàng nói rằng nàng yêu tôi vậy tôi xin đặt trọn hạnh phúc của chúng ta vào tình yêu ấy.
Nói xong, Hector xin phép ra về, thư thái và vui sướng như một tù nhân mới được ân xá thả tự do.
Phu nhân Sourdis sốt ruột chờ con gái mình. Hành động nông nổi ban nãy chí ít cũng làm bà ngạc nhiên. Bà muốn được nghe lời giải thích.
Lời giải thích đến rất rõ ràng và nhanh chóng. Cô con gái vừa đến gần mẹ đã quỳ xuống và nói:
- Con yêu chàng!
Người mẹ đỡ cô dạy, kéo cô ngồi cạnh mình và hỏi han nhưng cô chỉ nói:
- Thưa mẹ yêu quý, Hector đã nói cho con nghe một bí mật về gia đình mà chàng không muốn cho bất cữ ai biết trừ người con gái chàng muốn cưới làm vợ, đó là con. Chàng mong được đến nhà mình xin phép mẹ tác thành cho hạnh phúc của cả hai chúng con. Anh ấy là người tự do, có một trăm livre tiền tô tức, chúng con yêu nhau, xin mẹ hãy suy nghĩ nhưng nếu mẹ từ chối tức là mẹ đã khiến cả hai chúng con cùng đau khổ.
Claire nói những lời trên bằng giọng vừa lễ phép vừa cương quyết rồi chào mẹ, lùi lại một bước để lui gót.
- Nhưng nếu mẹ đồng ý thì sao? - Phu nhân Sourdin nói.
- Ôi! Mẹ của con! - Claire reo lên rồi sà vào vòng tay bà - Mẹ thật tốt và yêu con biết bao.
- Bây giờ mẹ muốn con yên tâm. Hãy ngồi xuống đây và chúng ta sẽ nói lý do nhé.
- Con xin nghe mẹ đây - Claire vừa nói vừa cười.
- Trong thời buổi bây giờ, người là buộc phải theo một phe nào đó. Mẹ nghĩ Hector de Sainte-Hermine theo phe Bảo hoàng. Nhưng hôm qua, khi nói chuyện với cha đỡ đầu của con bác sĩ Cabanis, ông ta không chỉ là một nhà khoa học thuần tuý mà còn là một chính trị gia. Ông ấy hoan nghênh mẹ quan hệ với phu nhân Bonaparte và khuyên con cũng nên làm thân với con gái của bà ta. Theo ông ấy, tương lai nằm ở đó. Cabanis là bác sĩ của Tổng tài, ông ấy cho rằng Bonaparte là một đại thiên tài, ông ta sẽ chưa dừng lại ở đó. Cuộc đảo chính ngày 18 Brumaire không chỉ để kiếm một ghế Tổng tài mà còn dành cho một ngai vàng nữa kia. Trước khi mây mù tan hẳn, những ai đứng về phía ông ta sẽ cùng nằm trong vòng quay số phận với ông ta và sẽ thành công. Ông ta thích giao du với những dại gia tộc, những nhà thật giàu có. Điều kiện của Sainte-Hermine cũng được lắm. Cậu ấy có một trăm livre tiền tô tức và còn tăng nữa, gia đình đều hy sinh vì công cuộc khôi phục triều đình nhưng cậu ấy ít tuổi nên chưa phải tham gia vào những sự kiện chính trị. Bố và hai anh trai của cậu ấy đã chết vì nước Pháp cũ, bây giờ cậu ấy chấp nhận một vị trí cạnh Tổng tài tức là sống cho một nước Pháp mới. Con nên nhớ rằng đây không phải là điều kiện để mẹ gả con cho cậu ấy nhưng mẹ sẽ rất vui lòng khi thấy Hector đồng ý liên minh. Còn nếu cậu ấy từ chối tức là thâm tâm cậu ấy mách bảo cần phải từ chối và chỉ mình. Chúa mới có quyền phán xử suy nghĩ của con người. Không phải vì anh ta từ chối mà mẹ ghét bỏ cậu ấy, cậu ấy vẫn sẽ là con rể yêu của mẹ.
- Khi nào con có thể báo tin cho anh ấy?
- Bất cứ lúc nào con muốn, con gái ạ.
Claire viết thư ngay tối hôm đó và trước mười hai giờ trưa ngày hôm sau, tức là lúc gặp mặt thích hợp nhất Hector gõ cửa nhà phu nhân Sourdis. Lần này anh được dẫn thẳng đến phòng phu nhân, bà ra mở cửa và đón chào như một người mẹ đón đứa con trai. Claire mở cửa và thấy mẹ đang ôm Hector vào lòng liền thốt lên:
- Ôi con thật sung sướng biết bao!
Phu nhân Sourdis giang tay và ôm cả hai con vào lòng.
Chuyện cưới hỏi có lẽ không cần bàn đến mà họ thảo luận về việc có nên phục vụ cho chính quyền của Tổng tài hay không. Cả ba ngồi trên tấm thảm, Hector vừa nắm tay mẹ và người yêu vừa lắng nghe Claire thuật lại ý kiến của Cabanis về Bonaparte và lời đề nghị của phu nhân Sourdis.
Hector chăm chú nhìn cô gái trong lúc cô lặp lại những lời mẹ nói hôm trước khi Claire nói xong, anh cúi đầu trước phu nhân Sourdis và vẫn nhìn Claire chăm chú như ban nãy.
- Claire - Anh nói - Theo những gì tôi đã thổ lộ cho nàng hôm trước, xin nàng hãy toàn quyền định đoạt và thay tôi trả lời mẹ. Nàng nói sao tôi sẽ làm như vậy.
Cô gái nghĩ một lát rồi sà vào lòng mẹ:
- Mẹ ơi, chàng không thể đâu. Máu của các anh chàng đã đổ xuống do họ.
Phu nhân Sourdis cúi đầu, rõ ràng bà đang vô cùng thất vọng. Bà đã mơ đến chàng rể có được phẩm hàm cao trong quân đội còn con gái sẽ có vị trí nổi trội trong giới.
- Thưa phu nhân - Hector nói - xin bác đừng nghĩ con là một trong những kẻ ra sức ngợi ca chế độ cũ mà dửng dưng với chế độ mới, hay là kẻ mù quáng không nhìn ra phẩm cách vĩ đại của ngài Tổng tài. Hôm con gặp ông ấy lần đầu là buổi vũ hội nhà phu nhân Permon, thay vì có cảm giác ghê tởm, con lại rất bị thu hút. Con ngưỡng mộ các chiến dịch năm 1796, 1797, đó là kiệt tác về chiến thuật hiện đại của một thiên tài quân sự. Phải thú thực là con không hào hứng mấy với cuộc viễn chinh Ai Cập vì nó không mang lại kết quả tốt đẹp nào mà chỉ là cái mặt nạ che giấu một tham vọng được nổi danh. Bonaparte đã chiến đấu và giành thắng lợi ở mức mà Manus và Pompée đã làm, song ông ta còn muốn khơi dậy tiếng vang mà không ai làm được sau Alexandre và César. Điều đó thật tham vọng nhưng là sự ngông cuồng đắt giá khiến tổ quốc phải tốn hàng trăm triệu và mất ba mươi nghìn người. Về chiến dịch Marengo, đó là cuộc chiến cho thoả tham vọng cá nhân, nó diễn ra để hỗ trợ cho cuộc đảo chính 18 Brumaire và buộc các nước khác phải thừa nhận chính phủ Pháp: Tuy nhiên, tất cả mọi người đều biết, ở Marengo, Bonaparte đã không chứng tỏ là tướng tài. Ông ấy đã gặp may nhờ hai con át chủ bài, đó là Kellermann và Desaix! Còn về cuộc đảo chính ngày 18 Brumaire, đó là một âm mưu mà thành công của nó chỉ chứng minh sự thành công của tác giả về mặt vật chất.
Giả sử bị thất bại, âm mưu lật đổ chính phủ sẽ trở thành cuộc nổi loạn một cuộc phản nghịch và ít nhất ba cái đầu nhà Bonaparte sẽ rơi. Ngẫu nhiên đã cho ông ta trở về an toàn từ Alexandrie, may mắn giúp ông ta ở Marengo và sự táo bạo đã cứu thoát ông ta ở Saint-Cloud. Tuy nhiên, một người bình thường, không có đam mê thì không coi ba tia chớp trong cơn giông, dù chói lọi đến mấy, để làm bình minh. Nếu con không bị ràng buộc bởi gia đình, nếu nhà con không từng đặt chân vào triều đình thì con sẽ không e dè mà phụ giúp ông ấy dù con chỉ thấy con người này là một kẻ mạo hiểm, chỉ duy nhất một lần gây chiến tranh vì nước Pháp còn hai lần kia là cho chính bản thân ông ta.
Bây giờ, để chứng tỏ con không phải là kẻ mưu mô, con xin hứa sẽ làm một điều lớn lao thật sự cho nước Pháp. Con sẽ một lòng một dạ phục vụ ông ấy dù ngay cả bản thân con cũng thấy ngạc nhiên, dù ông ấy còn nợ con một mạng. Con ngưỡng mộ con người này mặc các nhược điểm của ông ta và tình yêu ấy là bất khả kháng. Đó là ảnh hưởng của cái vĩ đại tới xung quanh và con là người chịu ảnh hưởng đó.
- Ta hiểu, - phu nhân Sourdis nói - nhưng ít ra cho phép ta làm một điều chứ.
- Xin đừng nói là con cho phép, bác cứ ra lệnh đi ạ.
- Cho phép ta nhờ ngài Tổng tài và phu nhân Bonaparte đứng ra tác thành hạnh phúc cho hai con. Là người có mối thâm giao với phu nhân Bonaparte, ta không thể làm khác, đó cũng là một phép lịch sự.
- Vâng, nhưng với điều kiện, nếu họ từ chối, chúng con vẫn kết hôn.
- Nếu họ từ chối, con hãy mang Claire đi, ta sẽ không trách con nhưng con cứ yên tâm họ không từ chối đâu.
Mọi điều kiện đều đã đủ để cho phép nữ bá tước Sourdis đến nhờ vợ chồng Bonaparte đứng ra chủ trì đám cưới cho tiểu thư Claire de Sourdis với bá tước Hector de Sainte-Hermine.