Chuyện làng Nhô

Đình làng Nhô. Đội công tác gặp dân.

Hàng trăm người đến dự.

Lẫn trong dân là bộ mặt gườm gườm của “đội cực nhanh”.

Ở khúc đường sát đình một tốp “cực nhanh” khác diễn tập tấn công mục tiêu bằng xăng.

Xăng đóng trong chai nút chặt được tung lên va vào nhau và phát lửa.

Trẻ con xem trò diễn tập này thích thú reo hò ầm ĩ.

Trên thềm đình các thành viên ban 447 ngồi kín hai hàng ghế.

Đội trưởng Hoà khai mạc:

- Mục đích của đội công tác chúng tôi bà con đã biết. Từ hôm nay chúng tôi xin phép làng được tiếp dân ở đây. Đồng thời chúng tôi cũng tiến hành đo đất tại thực địa – Hoà quay sang các thành viên ban 447 – Cũng xin phép các cụ giúp để chúng tôi sớm gặp được ông Trịnh Khả – người đứng đơn để công việc được tiến hành theo đúng nguyên tắc.

Phía dưới đình có vài đám người xì xào.

Lão Bong vội huơ gậy:

- Thưa bà con, ông Trịnh Khả đã uỷ thác cho ban 447 làm việc với công an.

Thấy có người phì cười, lão Bong cáu:

- Cười cái gì? Muốn gặp ông Khả? Được rồi… trước sau …

Đội trưởng Hoà nối lời lão Bong:

- Đúng. Trước sau gì đội công tác phải gặp được ông Trịnh Khả cho đúng nguyên tắc.

Tứ sứt đứng lẫn trong dân hô rất to:

- Gặp hay không gặp là quyền của ông Khả. Đừng có bắt ép.

Ngoài kia đám diễn tập lại liên tiếp ném xăng.

Lửa cháy trên mặt ao rần rật.

Người reo hò ầm ĩ.

Đội trưởng Hoà đợi không khí lắng xuống rồi mới ôn tồn nói:

- Không ai bắt ép ông Trịnh Khả. Chúng tôi về đây là theo đơn của làng Nhô và yêu cầu của ông Trịnh Khả và ban 447. Chúng tôi chỉ đề nghị ông Trịnh Khả gặp đội công tác để việc điều tra đảm bảo thủ tục nhằm sớm giải quyết nguyện vọng của làng Nhô.

Không ai nói thêm một câu nào. Đội trưởng Hoà dõng dạc:

- Bây giờ tôi xin đọc danh sách những người làng Nhô làm việc với đội công tác trong ngày mai.

 °

 ° °

75- Một nhà dân - Tối.

Buổi tối khuya. Tại một nhà dân ở gần đình.

Nhà chủ đã ngủ say.

Tiếng chó nhà hàng xóm sủa gắt.

Tiếng sủa dồn về hướng nhà đội công tác ở.

Ba nguời nằm trong màn.

Đoán thầm thào:

- Chó sủa lạ lắm.

Hoà bấm khẽ:

- Kệ nó. Chắc là đội cực nhanh theo dõi chúng ta. Họ không dám làm gì mình đâu. Trịnh Khả đang hành động theo phương án của chúng ta.

Có tiếng cành khô gẫy.

Bóng người lướt qua cửa sổ.

Tiếng chân người đi trong vườn.

Hoà bảo:

- Có người gác, tốt quá. Ngủ đi mai lấy sức.

Chợt có tiếng “huỵch”. Người nào đó vứt một vật gì đó vào cửa nhà.

Lần này, anh chủ nhà dậy bật đèn:

- Các anh ơi, dậy đi, xem này…

Ba người bật dậy.

Lù lù ở cửa một con lợn con bị cháy axit nằm co quắp.

Cạnh đấy là một dòng chữ to, kẻ nắn nót trên một tờ giấy khổ lớn: “Coi chừng – Hãy nhìn con lợn làm gương”.

Triết cười bảo anh chủ nhà:

- Bóp riềng mẻ vào. Được bữa khá đấy, mai cánh ta đánh chén. Ông Bong thích nhất hạng món giả cầy.

76- Đường làng Nhô/ Đình làng- Ngày.

Đội công tác đi trên đường làng ra đình.

Dọc đường có nhiều người đi lại.

Gặp ai họ cũng chào. Có người niềm nở đáp lại. Cũng có người quay mặt làm ngơ.

Lằng nhằng phía sau đội công tác là vài ba thanh niên – những người nhiệt thành ủng hộ Khả.

Trong một cánh cửa khép hở, Khả quan sát nhóm công an với vẻ mặt dò xét, căng thẳng.

Lúc họ đã đi qua. Khả quay sang lão Bong đang bật chai rượu:

- Bọn này mặt trẻ có vẻ lành. Chắc là bọn công an kinh tế thật.

Lão Bong tu xong ngụm rượu, khà khà rõ to:

- Bọn nào cũng cớm cả. Cứ gọi là còn vất vả với chúng.

Khả thở dài, mắt vẫn hút theo đoàn công tác.

- Phải bám sát thật chặt. Tiếp tục khiêu khích đe doạ.

Nhóm ba người ra đình làng.

Bàn ghế tiếp dân đã được kê cẩn thận.

Một vài nhóm dân đứng mãi rìa sân, xì xào bàn luận.

Có ba, bốn đứa trẻ đuổi nhau đến chỗ làm việc. Một đứa quãng mười một, mười hai, thở hổn hển:

- Chú Triết, ve của cháu đâu.

Triết cười:

- Cho chú khất đến chiều nhé.

- Nếu sai hẹn chú phải chịu món “tái bung” đấy nhé.

Triết nghiêng đầu, thè lưỡi kéo rộng vành tai:

- Xin tuân lệnh!

Mấy đứa trẻ con cười lúc cúc.

Lão Bong đã khềnh khệnh chống gậy ra đến đinh, đuổi bọn trẻ:

- Con nhà Bường cút ngay. Tiên nhân mày. Hôm qua để trâu chọi nhau, quần nát cả khoảng lúa nhà ông.

Cả mấy đứa đồng thanh hô to rồi chạy biến:

- Một, hai, ba, Bong tây gỗ bét nhè. Bong tây gỗ …

Lão Bong chân giậm bành bạch, vung gậy:

- Bớ… bớ… bắt bọn phá làng.

Những người trên sân đình phì cười.

Thanh Hoà:

- Chúng tôi bắt đầu làm việc. Xin mời ông Trần Văn Cước.

Một trung niên lễ phép:

- Thưa các anh, bố tôi bị ốm không đến được. Xin phép được làm vào hôm khác.

- Vâng, nhờ anh nói hộ bác cứ nghỉ ngơi cho khoẻ. Xin tiếp tục người khác. Xin mời ông Nguyễn Văn Chõn.

 °

 ° °

77- Cánh đồng - Ngày.

Buổi chiều. Cánh đồng tiếp giáp với Tam San.

Triết cùng hai thanh niên giúp việc đo ruộng nhà Xinh.

Triết gợi chuyện:

- Nhà chị Xinh có hai nhân khẩu, nhận nhiều ruộng thế này, làm sao hết việc.

Xinh tảng lờ như không nghe thấy, lấy cuốc vạt vạt bờ.

Triết đỡ lấy cuốc:

- Chị để tôi vung vài nhát cho giãn gân cốt.

Triết vạt bờ rất khéo.

Xinh kín đáo nhìn, chợt buông miệng:

- Chú công an phát bờ hệt như nông dân thiệt ấy nhỉ?

Triết cười, thay đổi nội dung rất nhanh:

- Anh hy sinh ở đâu hả chị?

Giọng Xinh trầm xuống:

- Nhà tôi mất năm 79 ở Lạng Sơn.

- Tôi con nhà nông chính cống mà chị. Cũng tỉnh ta cả nhưng ở mãi tít huyện biển Hải Hậu. Dạ, anh ở binh chủng nào chị Xinh?

Xinh cúi mặt, lý nhí:

- Nhà tôi là trinh sát đặc công. Mà thôi chú gợi lại chuyện cũ làm gì.

- Xin lỗi chị Xinh nhé. Tôi vô tâm quá.

Hai thanh niên thu dây.

Triết bảo:

- Phần ruộng nhà chị Xinh đã đo xong. Xin cảm ơn chị nhiệt tình giúp đỡ đội công tác.

 °

 ° °

78- Nhà ông Cước - Ngày.

Chiều muộn. Đội công tác đến thăm ông Cước tại nhà.

Triết đặt cân đường lên bàn. Hoà lễ phép:

- Nghe nói ông không được khoẻ, anh em chúng tôi đến thăm. Có chút quà nhỏ để ông bồi dưỡng. Mong ông nhận cho. Chúng tôi về đây công tác, được dân làng giúp đỡ, không biết bao giờ mới trả được ơn.

Ông Cước từ từ ngồi dậy và nói:

- Các anh tốt quá. Tôi chẳng có quan hệ gì mà các anh đến thăm lại cho quà.

Thanh Hoà cười:

- Dạ có quan hệ đấy ông ạ. Ông cũng già như bố chúng cháu. Ở nhà có lỡ làng gì cũng phải nhờ làng nhờ nước. Đâu cũng làng xóm mình cả. Mình giúp người, thì người giúp mình.

- Anh nói chí lí quá. Tôi cảm ơn các anh – Ông Cước ôm ngực ho dữ dội, ngớt cơn ho lại tiếp – Các anh về đây công tác giúp làng Nhô nhưng cũng có người thù ghét đấy. Chẳng hiểu vì sao. Tôi nói thật, tôi cũng mù mờ như gà xem trăng thôi, có gặp được các anh mới vỡ vạc vài điều. Ít ngày nữa khoẻ, cũng phải nói cho bà con hay.

- Thưa ông Cước, những người thù ghét chúng cháu phải xem lại tại sao họ thù ghét. Chúng cháu về đây là do dân yêu cầu.

- Thù ghét các anh là ông Khả và một số ít người hung hăng thôi. Cái ông Khả này lạ lắm…

Ông Cước lại ho dữ dội.

Triết vội đỡ ông nằm xuống:

- Thôi để ông nằm nghỉ. Chúng cháu xin phép.

- Cám ơn… cám ơn.

Ba người chào ông ra về. Đã thấy mấy người vụt ra từ phía sân. Đó là nhóm người theo dõi đội công tác.

 °

 ° °

79- Nhà Vân - Tối.

Nhà cô giáo Vân. Hai mẹ con đang ngồi nói chuyện.

Bà mẹ bảo:

- Tôi nói hết nhời rồi đấy. Sống còn phải có làng, có nước.

Vân nhẫn nhục:

- Một nhóm người đấy không thể gọi là làng nước được. Lão Khả, xưa nay hỏi có làm được cái gì. Mẹ đừng sợ những lời doạ dẫm.

- Dưng mà, rác tai lắm. Tôi ngần này tuổi đầu còn biết sợ gì nữa. Sống nay, chết mai nhưng mà…

- Rồi nhân dân sẽ hiểu ra và chúng sẽ phải lột mặt nạ.

Bà mẹ tru lên:

- Trời ơi, thôi, tôi có còn là mẹ cô nữa không. Tôi cấm cô. Cô còn tơ vương, còn chàng màng, làng Nhô này không để tôi sống yên.

Vừa lúc đó Triết vào:

- Cháu chào bác ạ.

Mẹ Vân quay mặt đi.

Vân trông thấy Triết, nước mắt lã chã rơi.

Triết chủ động ngồi vào bàn:

- Bác ạ, vì công việc, lâu quá cháu không về thăm bác và em Vân được.

- Không dám.

Triết quay sang Vân:

- Mấy cậu học trò của em ngộ nhỉ?

Bà mẹ đứng phắt dậy:

- Vâng, chúng tôi thế đấy. Anh quan hệ làm gì. Anh Triết ạ. Nói anh đừng giận, mả nhà tôi chẳng được dài để con Vân với được chồng công an đâu. Xin anh tha cho nó, chúng tôi nhà họ quạ, oạ oạ với nhau thôi.

Vân tức tưởi:

- Kìa mẹ.

Mẹ Vân đi ra ngoài ngõ, vừa đi vừa mát mẻ:

- Giời không chịu đất thì đất chịu giời. Tôi đi đây, các người muốn làm gì thì làm.

Triết lại gần Vân vỗ về:

- Vân cứ bình tĩnh. Anh tin rằng trước sau gì mẹ sẽ hiểu. Cả người dân làng Nhô nữa.

- Anh Triết ơi, em khổ quá.

- Có anh ở cạnh em. Đừng, đừng em…

Vân ngả đầu vào vai Triết tin cậy:

- Bao giờ thì hết những chuyện này, hả anh?

- Khi nào nhân dân làng Nhô hiểu được bộ mặt thật của Trịnh Khả. Ngày ấy cũng sắp đến rồi. À, Vân có quen chị Xinh không?

- Có chứ. Chị ấy thân với em lắm. Tội cho chị ấy bao nhiêu đám dạm hỏi, không lấy, lại đâm đầu vào lão Khả.

Triết đăm chiêu:

- Em phải gặp gỡ, động viên chị ấy.

- Tội nghiệp, chị Xinh không biết mình bị lão Khả lợi dụng.

- Em phải làm chị ấy thức tỉnh.

- Người đàn bà khi yêu thì mê mụ còn biết gì nữa hả anh. Vâng, em sẽ cố gắng.

Thấp thoáng ngoài ngõ vài thanh niên “đội cực nhanh”. Triết cười:

- Vân sướng thật. Ngồi với người yêu có cả người gác.

Vân đấm thùm thụp vào vai Triết:

- Ứ thèm.

 °

 ° °

80- Trụ sở ủy ban - Ngày.

Trụ sở uỷ ban xã. Buổi sáng.

Trong phòng làm việc. Đội công tác ngồi họp với bí thư Nhút và vài cán bộ xã, Hoà đang nói:

- Tình hình đã bắt đầu khả quan. Đội công tác chúng tôi đã tiếp cận nhiều với dân. Một số người đã hiểu ra vấn đề và ủng hộ đội công tác. Cho đến nay, sau nhiều lần nhắn, Trịnh Khả vẫn vắng mặt. Điều này chứng tỏ Trịnh Khả đang hoang mang, dao động, chưa tìm được phương sách đối phó. Về cơ bản, chúng tôi đã hoàn thành công việc. Ngay bây giờ có thể bắt được Trịnh Khả. Nhưng chúng tôi muốn, người bắt Trịnh Khả phải là …

Bí thư Nhút tiếp lời:

- Phải là dân làng Nhô. Chúng tôi rất hiểu. Dù sao hiện nay số người theo Trịnh Khả vẫn rất đông. Số còn lại vì sợ khủng bố nên im lặng. Mới đây Trịnh Khả đã làm tờ rơi tung tin sẽ ám sát một số cán bộ xã. Tin này làm nhiều người lo âu. Chúng tôi đề nghị không nên để chuyện làng Nhô kéo quá dài. Băng cách nào đó phải dứt điểm ngay Trịnh Khả.

Thanh Hoà:

- Tôi biết các đồng chí rất sốt ruột. Nhưng không thể nôn nóng được. Về phía xã, các đồng chí tiếp tục triển khai các phần việc theo phương án đã định. Chúng tôi phán đoán, Trịnh Khả sẽ không dám trì hoãn lâu việc gặp đoàn công tác. Bởi, trì hoãn, Khả sẽ bất lợi vì mất lòng tin với dân làng Nhô. Mọi điều quyết định bây giờ đều tuỳ thuộc vào công tác vận động, giác ngộ dân hiểu rõ phải trái. Sau khi gặp Trịnh Khả, chúng tôi sẽ họp dân và công bố toàn bộ sự thật. Lúc ấy, một số cán bộ trong bộ máy chính quyến xã sẽ phải chịu trách nhiệm trước dân và Trịnh Khả…

Thanh Hoà chém tay dứt khoát.

 °

 ° °

81- Nhà lão Bong - Tối.

Nhà lão Bong. Buổi tối. Lão Bong rót rượu mời Tứ sứt:

- Uống đi chú. Rượu suông nhạt mồm quá. Tuần này không được miếng thịt cầy nào.

Tứ sứt lầu bầu:

- Ai cấm ông?

- Suốt ngày ôm cái loa đài thổ tả này. Mẹ khỉ, còn đi vào lúc nào. Cái anh nhựa mận ấy cứ phải lai rai mới sướng. Mà ông Khả với con mụ Xinh sao lâu đến thế?

Tứ cấm cẳn:

- Tôi cũng như ông biết chó gì hơn mà hỏi.

Lão Bong nhe lợi:

- Cái giống đàn bà ấy mà, dính vào rách việc lắm. Cái hồi ở bên Tây, con mụ đầm tóc vàng …

Khả vào:

- Chào các vị. Ông Bong lại chuyện ngày xưa đấy phỏng? Chuyện của ông cũ mà vui đáo để.

- Xin chào thủ lĩnh. Làm một tí với già này chứ.

Khả nghiêm mặt:

- Thôi. Ta vào việc luôn.

Tứ sứt hỏi:

- Thế bà Xinh đâu?

- Không cần. Thế này nhé, tôi ông Bong và anh Tứ là đủ. Tình hình thế nào các vị đã rõ. Có phức tạp hơn nhưng thắng lợi chúng ta đã cầm chắc. Bọn công an hết việc rồi thế nào cũng phải công bố kết quả. Cánh xã tham nhũng tiêu cực đã rõ, không cần phải bàn cãi. “Đội cực nhanh” làm việc rất hiệu quả cần phải tăng cường sức ép thêm. Nếu chúng có hành động gì ta tóm luôn.

Lão Bong ngập ngừng:

- Nhưng… dân người ta đang xì xào, ông tránh không dám gặp công an. Việc này…

Khả cười nhạt:

- Ta họp hôm nay cũng vì việc ấy. Tôi quyết định sẽ gặp chúng. Nhưng phải gặp ở thế thắng. Đây là nước cờ quyết định. Nội dung thế nào tôi sẽ tự lo liệu. Ông Bong và anh Tứ lo giúp vòng ngoài. Đứa nào chống đối các ông cứ luật làng mà trị. Việc hệ trọng nhất nên phải tuân theo hiệu lệnh của tôi. Tôi phân công thế này…

Cả ba chụm đầu vào nhau thì thào…

 °

 ° °

82- Đường làng - Ngày.

Buổi chiều. Đội công tác đi đo ruộng về đi trên đường làng.

Trịnh Kha em ruột Khả đón đường đon đả:

- Chào các cán bộ.

- Chào anh Kha.

- Các cán bộ đã đi đo đất về. Gớm, vất vả vì dân làng Nhô quá. Còn sớm, tiện đây mời cán bộ về nhà tôi chơi, xơi nước.

Thanh Hoà đưa mắt nhìn đồng đội, quyết định:

- Chúng ta đến thăm nhà anh Kha một chút. Biết nhau ngót nửa tháng nay rồi cơ mà.

Kha hơn hớn ra mặt:

- Diễm phúc quá. Mời các cán bộ.

 °

 ° °

83- Nhà Trịnh Khả - Ngày.

Nhà Khả. Kha ngập ngừng trước cổng.

Ba chiến sĩ công an đánh mắt sang nhau.

Thanh Hoà cười:

- Anh Kha. Anh dẫn chúng tôi đến nơi đâu thế này.

Kha cũng cười:

- Chẳng dám giấu gì cán bộ. Đây là nhà anh Khả tôi. Tôi mời cán bộ về nhà chơi nhưng dẫn đến đây vì ngôi nhà này mới là nơi tôi sinh ra và lớn lên. Anh Khả là con trưởng nên sống ở đây. Nếu các anh có lòng, xin mời vào.

Thanh Hoà bảo:

- Cám ơn anh Kha. Anh đã có lời mời, chúng tôi đâu dám từ chối.

Vừa bước vào sân nhà Khả, đội công tác khựng lại. Hai con chó lai béc giê lao ra.

- Cút ngay. Vào nhà!

Sau tiếng quát của Kha, hai con chó len lét chui vào góc sân nhưng mắt chúng vẫn hầm hè, cảnh giác và sẵn sàng lao vào những người khách.

Nhân lúc Kha vào nhà trước, Thanh Hoà quay sang đồng đội nói nhỏ:

- Đúng như dự đoán. Các đồng chí hết sức bình tĩnh. Hôm nay chúng ta sẽ chơi bài ngửa, đánh gục Khả.

Kha quay ra tươi cười:

- Mời các cán bộ vào nhà.

Mọi người ngồi yên vị.

Kha pha nước.

Đứa con gái Khả từ trong buồng vụt ra. Đến giữa sân, nó ào chạy.

Kha niềm nở:

- Bao giờ thi công việc của các cán bộ kết thúc?

- Về cơ bản, chúng tôi đã xong việc. Chỉ còn gặp ông Khả đại diện ban 447 để kết luận là xong.

- Thế ạ. Gặp ông Khả… việc ấy dễ thôi.

Kha vừa dứt lời thì tiếng kẻng báo động vang dồn dập.

Ba chiến sỹ vẫn bình thản ngồi.

Thanh Hoà hỏi:

- Kẻng gì đấy anh Kha?

Kha cười nhạt:

- Chắc là có việc.

Tiếng người lao xao. Tiếng chân chạy huỳnh huỵch.

Một đoàn người (chủ yếu là thanh niên) mang dao gậy và những chai axit, xăng hùng hổ lao vào.

Trong chớp nhoáng, nhà Khả bị vây kín.

Thanh Hoà hỏi Kha:

- Anh Kha. Anh mời chúng tôi về nhà uống nước. Anh lại dẫn chúng tôi tới đây, rồi gõ kẻng báo động. Tại sao thế?

- Tôi chỉ bảo cháu nó đi gọi bố về. Chắc nó thấy công an đến nên báo cho làng.

Lão Bong lách qua đám đông người, bước vào. Lão cầm gậy chỉ vào đội công tác, hỏi rất hách:

- Các ông là ai? Đến đây làm gì?

Thanh Hoà cười:

- Ông Bong chóng quên quá. Chúng ta đã làm việc với nhau nhiều lần. Chính ông đại diện cho ban 447 mời chúng tôi vào làng.

- Đình làng khác. Nhà ông Khả khác. Các ông nhầm chỗ, làng này đánh cho sặc máu. “Đội cực nhanh” đâu?

Tứ sứt cùng vài ba thanh niên hùng hổ lao vào.

Tứ sứt lăm lăm con dao nhọn, mắt trợn ngược. Thanh Hoà bình tĩnh bước ra thềm:

- Thưa bà con. Như bà con đã biết chúng tôi về làng Nhô theo yêu cầu của ông Khả và dân làng. Hôm nay, anh Kha mời chúng tôi về nhà chơi nhưng lại dẫn vào đây. Mới rồi anh Kha cho biết đây là nhà ông Khả. Ông Khả đứng đơn kiện và đòi đất nhưng chúng tôi mời nhiều lần vẫn không gặp được. Cho đến tận bây giờ, chúng tôi vẫn chưa biết mặt ông Khả.

Khả xuất hiện từ ngoài ngõ. Dáng điệu cứng rắn cố tỏ ra đàng hoàng:

- Tôi đây. Khả đây.

Đám đông tách ra. Vài thanh niên nịnh bợ:

- Ông Khả về.

- Tránh ra cho ông Khả đi.

Lão Bong lắc lư cái đầu gậy chỉ vào đội công tác:

- Ông Tổng thư ký, thưa ông đây là…

Khả gạt đầu gậy của lão Bong:

- Biết rồi. Biết rồi. Chào các anh. Nghe tên mãi, nay mới gặp.

Đoạn Khả bước lên thềm, chắp tay quay về phía đám đông nói rất kiểu cách:

- Kính thưa các cụ. Thưa bà con. Khả đây có lời xin lỗi các cụ, bà con vì tấm thân mọn này của Khả mà bỏ công việc đến đây. Các anh công an đứng trước các cụ, trước bà con là ân nhân của làng ta. Các anh về làng, giúp bà con đã lâu nay mà nay tôi mới được hân hạnh gặp. Trước lạ, sau quen. Mong các cụ, bà con đừng lo lắng nhiều cho tôi. Xin mời các cụ và bà con cứ về nghỉ, để Khả này được hầu chuyện khách. Xin đa tạ. Xin đa tạ.

Khả chắp tay vái.

Mọi người lục tục về.

Thấy lão Bong còn nấn ná, Khả lườm:

- Mời ông Bong lại nhà.

Lão Bong khủng khẳng:

- Thì về! Chào đội công tác nhé!

Lão Bong cùng đám thanh niên ra ngoài ngõ. Lão chỉ chỉ gậy.

Đám thanh niên tản ra, đứa nấp vào bờ tường, đứa rúc vào vườn, sẵn sàng đợi lệnh.

 °

 ° °