Thanh tra Crome đang trong văn phòng của mình ở Scotland Yard.
Điện thoại trên bàn anh ta reo từng tiếng dè dặt và anh nhấc máy.
“Jacobs đây, thưa ông. Có một chàng trai đến trình báo mà tôi nghĩ ông nên nghe”.
Thanh tra Crome thở dài. Trung bình một ngày có chừng 20 người đến trình báo thông tin về vụ A B C mà họ cho là quan trọng. Một vài người trong số họ chỉ là những kẻ hoang tưởng vô hại, số khác thì có ý muốn giúp và cho rằng thông tin của họ có giá trị. Trung sĩ Jacobs đóng vai trò như một cái sàng - giữ lại phần thô và chuyển phần đã lọc cho cấp trên.
Crome nói: “Tốt lắm Jacobs. Cho anh ta vào đi”.
Vài phút sau có tiếng gõ cửa phòng thanh tra và trung sĩ Jacobs xuất hiện, đi cùng với một anh chàng trông khá bảnh trai và cao ráo.
“Đây là anh Tom Hartigan, thưa ông. Anh ấy có một số chuyện cần kể có thể liên quan đến vụ A B C”.
Thanh tra vui vẻ đứng dậy bắt tay chàng trai.
“Chào anh Hartigan. Mời anh ngồi. Anh có hút thuốc không? Làm một điếu nhé?”
Tom Hartigan vụng về ngồi xuống ghế. Anh tôn sùng hình tượng mà trong tâm trí anh cho là “một trong những nhân vật tầm cỡ” thế nên khi thanh tra xuất hiện, anh có chút thất vọng. Ông thanh tra cũng như người thường chớ có khác gì đâu!
Crome nói: “Nào, anh có chuyện liên quan đến vụ án muốn kể đúng không. Vậy thì xin hãy bắt đầu”.
Tom bắt đầu kể với vẻ căng thẳng.
“Dĩ nhiên có thể chuyện tôi kể chẳng là gì. Chỉ là tôi nghĩ nó quan trọng. Có thể tôi đang lãng phí thì giờ của ông”.
Thanh tra Crome kín đáo thở dài. Anh lại phải tốn thời gian để trấn an người ta!
“Chúng tôi là người đưa ra phán xét có quan trọng hay không. Cứ kể với chúng tôi thông tin anh có đi anh Hartigan”.
“À, sự việc là thế này thưa ông. Tôi có một cô bạn gái và mẹ của cô ấy chuyên cho thuê phòng trọ. Ở thị trấn Camden. Tầng thứ hai phía sau ngôi nhà đã được một người đàn ông tên Cust thuê hơn một năm nay”.
“Cust à?”
“Vâng, thưa ông. Ông ấy chắc khoảng tuổi trung niên, có vẻ hơi lơ đãng và yếu đuối - tôi thấy ông ta giống như người trên trời rơi xuống. Kiểu người hiền lành như đất ấy. Vì thế nếu không phải vì có một số chuyện kỳ lạ thì tôi chẳng bao giờ dám nghĩ lại có gì sai quấy”.
Tom hơi lúng túng và cứ lập đi lặp lại vài lần mới kể lại chuyện anh gặp ông Cust ở ga Euston và chuyện ông ấy đánh rơi vé tàu.
“Ông biết không, không biết ông nghĩ sao nhưng tôi thấy chuyện này hơi tức cười. Lily - bạn gái tôi khẳng định ông ấy nói sẽ đi Cheltenham và mẹ của cô ấy cũng bảo thế - bà còn kể là nhớ rõ cả cuộc nói chuyện vào buổi sáng ngày ông ấy đi. Đương nhiên lúc đó tôi không để ý lắm. Lily - bạn gái tôi nói rằng cô ấy hy vọng ông sẽ không bị gã A B C đó tóm vì đi tới Doncaster - và rồi cô kể có một sự trùng hợp là ông ấy cũng đi xuống phía Churston vào hôm xảy ra vụ án mạng ở đó. Thấy buồn cười nên tôi trêu là liệu ông ấy có đi Bexhill đợt trước không. Cô ấy nói cô không biết ông đi đâu lúc đó chỉ biết là ông đi về miền biển. Và tôi nói với cô ấy nếu ông ấy chính là A B C thì kỳ lạ quá và cô ấy nói ông Cust tội nghiệp không làm hại dù chỉ là một con ruồi - và lúc ấy câu chuyện chỉ dừng lại ở đó. Chúng tôi không nghĩ về nó nữa. Dù thế trong lòng tôi vẫn băn khoăn về ông Cust và tôi nghĩ rằng dù trông có vẻ hiền lành nhưng ông ấy hơi lập dị”.
Tom hít một hơi rồi kể tiếp. Lúc này thanh tra Crome lắng nghe có vẻ chăm chú hơn.
“Và thưa ông, sau vụ Doncaster, trên khắp các báo đều đang tìm thông tin về một người tên là A B Case hay Cast, và miêu tả trên báo có vẻ rất khớp với thông tin tôi có. Chiều đó tôi tới nhà Lily và hỏi cô xem mấy chữ cái đầu trong tên riêng của ông Cust là gì. Lúc đầu cô ấy không nhớ nhưng mẹ cô ấy vẫn nhớ. Bà bảo đó là A B. Và rồi chúng tôi lần theo đó để tìm hiểu xem ông Cust có vắng nhà vào thời điểm diễn ra vụ án mạng đầu tiên ở Andover không. Ờ, như ông biết đấy, khó mà nhớ chuyện đã diễn ra từ ba tháng trước lẩm. Chúng tôi vò đầu bứt tai mãi rồi cuối cùng chúng tôi đã tìm ra vì bà Marbury có một người anh trai từ Canada về thăm bà vào ngày 21 tháng 6. Ông ấy đến bất ngờ và bà muốn tìm cho ông một chỗ ngủ nên Lily đề nghị cho Bert Sith ngủ trong phòng ông Cust vì ông ấy vắng nhà. Nhưng bà Marbury không đồng ý vì bà thấy chủ nhà không nên làm thế. Làm gì bà ấy cũng muốn minh bạch và đàng hoàng. Nhưng chúng tôi đã tính đúng ngày vì tàu của ông Bert Smith cập cảng Southampton vào ngày đó”.
Thanh tra Crome lắng nghe rất chăm chú và thỉnh thoảng còn ghi chép nữa.
Anh hỏi: “Hết rồi à?”
“Hết rồi ạ, thưa ông. Tôi hy vọng ông không cho rằng thông tin tôi cung cấp không có ích gì”.
Tom hơi đỏ mặt.
“Không đâu. Anh đã rất đúng khi đến trình báo. Đương nhiên chứng cứ không nhiều vì những mốc thời gian đó có thể chỉ là sự trùng hợp và có thể tên của hai người đó trùng nhau. Nhưng chắc chắn tôi muốn phỏng vấn ông Cust của anh. Bây giờ ông ấy có ở nhà không?”
“Có ạ”.
“Ông ấy về lúc nào thế?”
“Vào buổi tối cùng ngày xảy ra vụ án mạng ở Doncaster, thưa ông”.
“Từ hôm đó đến giờ ông ấy làm gì?”
“Ông ấy ở nhà suốt, thưa ông. Bà Marbury nói ông ấy rất kỳ lạ. Ông ấy mua nhiều báo - buổi sáng ông ấy đi ra ngoài mua báo và rồi buổi tối lại ra ngoài để mua báo tiếp. Bà Marbury nói ông ấy cũng nói chuyện một mình nhiều hơn. Bà nghĩ càng ngày ông ấy càng kỳ lạ”.
“Địa chỉ của bà Marbury là ở đâu thế?”
Tom cho anh ta địa chỉ.
“Cảm ơn anh. Có thể tôi sẽ đến đó trong hôm nay. Chắc tôi không cần nói thì anh cũng biết anh nên để ý thái độ của mình khi gặp ông Cust này chứ”.
Crome đứng dậy bắt tay chào tạm biệt khách.
“Anh cứ yên lòng nhé vì anh đã làm đúng khi tìm đến chúng tôi. Chào anh Hartigan”.
Vài phút sau, Jacobs trở vào phòng hỏi: “Ờ, thưa ống. Ông nghĩ những lời khai đó có ích chứ?”
Thanh tra Crome nói: “Rất có triển vọng nếu sự thật đúng như lời chàng trai đó khai báo. Chúng ta chưa có tin gì hay về mấy nhà máy sản xuất bít tất cả. Đã đến lúc chúng ta phải tìm được cái gì đó chứ. Nhân tiện, anh đưa cho tôi tập tài liệu về vụ Churston đi”.
Thanh tra Crome mất vài phút mới tìm ra thứ anh cần.
“A, đây rồi. Nó nằm trong đống lời khai mà cảnh sát ở Torquay lấy được. Một chàng trai tên là Hill khai anh ta rời rạp chiếu phim Torquay Palladium sau khi xem bộ phim Not a Sparrow và để ý thấy một người đàn ông cư xử rất kỳ lạ. Ông ta nói chuyện một mình. Hill nghe ông ta nói ‘Đó cũng là một ý tưởng hay’. Not a Sparrow - chẳng phải là bộ phim được chiếu ở rạp Regal ở Doncaster sao?”
“Đúng rồi, thưa ông”.
“Có thể có gì ẩn chứa trong đó. Giờ thì chưa thấy gì nhưng có thể lúc đó hắn nghĩ ra ý tưởng về phương thức thực hiện vụ án tiếp theo. Chúng ta có tên và địa chỉ của Hill. Anh ta miêu tả người đàn ông đó rất mơ hồ nhưng khớp với miêu tả của Mary Stroud và của Tom Hartigan...”
Crome gật đầu vẻ nghĩ ngợi.
“Chúng ta bắt đầu thấy ấm lên rồi đây”, thanh tra Crome nói nhưng không hoàn toàn đúng vì anh lúc nào cũng thấy hơi lạnh.
“Ông có chỉ thị gì không ạ?”
“Hãy cho người theo dõi cái nhà ở thị trấn Camden nhưng đừng để mục tiêu của chúng ta hoảng sợ. Tôi phải nói chuyện với phó cảnh sát trưởng. Rồi sau đó đưa ông Cust đến đây và lấy lời khai của ông ta. Có vẻ ông ta sẽ có nhiều chuyện để kể đây”.
Bên ngoài, Tom Hartigan trở ra với Lily Marbury đang đợi anh ở đoạn đường đắp cao dành cho tàu lửa.
“Ổn không, anh Tom?”
Tom gật đầu.
“Anh thấy thanh tra Crome rồi. Cái ông phụ trách vụ này ấy”.
“Ông ấy thế nào?”
“Ông ấy hơi ít nói và có vẻ trịch thượng - không như anh nghĩ về một thám tử”.
Lily nói với vẻ kính trọng: “Chắc là phong cách mới của Lord Trenchard. Vài người trong số họ rất lỗi lạc. Ờ, thế ông ấy nói gì hả anh?”
Tom kể vắn tắt cuộc khai báo cho cô nghe.
“Thế họ nghĩ bác ấy thật sự là thủ phạm à?”
“Họ nói có thể thế lắm. Dù sao họ sẽ đến và thẩm vấn ông ấy”.
“Tội nghiệp bác Cust”.
“Em không nên nói tội nghiệp ông Cust em à. Nếu ông ấy là A B C thật thì ông ấy đã gây ra bốn vụ án mạng khủng khiếp đấy”.
Lily lắc đầu thở dài.
Cô nhận xét: “Nghe có vẻ kinh khủng thật”.
“Nào, bây giờ chúng ta đi ăn trưa thôi, em yêu. Em tưởng tượng thế này nhé, nếu chúng ta đúng thì anh nghĩ tên của anh sẽ được đăng lên báo!”
“Ồ, thật thế không anh Tom?”
“Có thể lắm chứ. Cả tên của em nữa. Và tên của mẹ em nữa chứ. Và anh dám chắc là ảnh của em cũng sẽ được đăng lên nữa”.
“Ôi, anh Tom ơi”. Lily nắm chặt cánh tay anh ta vẻ tràn ngập hạnh phúc.
“Còn giờ thì chúng ta đi ăn ở Corner House em nhé?”
Lily siết tay anh ta chặt hơn nữa.
“Vậy thì đi thôi em!”
“Dạ. Đợi em chút xíu. Em phải chạy đến ga để gọi điện đã nhé”.
“Gọi cho ai thế em?”
“Một cô bạn mà em sắp gặp”.
Cô nhanh nhẹn băng qua đường rồi mấy phút sau quay lại chỗ anh, mặt hơi ửng đỏ.
“Nào đi thôi, anh Tom”.
Cô khoác lấy tay anh.
“Kể tiếp cho em về Scotland Yard đi anh. Anh không gặp ông kia ở đó à?”
“Ông nào cơ?”
“Quý ông người Bỉ ấy. Người mà A B C hay viết thư cho ông ấy đấy”.
“Không. Ông ấy không có ở đó”.
“Ờ, vậy thì kể cho em đi. Anh đi vào trong rồi sao nữa? Anh nói chuyện với ai và anh đã nói gì?”
II
Ông Cust nhẹ nhàng đặt ống nghe vào chỗ cũ.
Ông quay lại phía bà Marbury đang đứng ở bậc cửa. Bà ấy rõ ràng đang nhìn chòng chọc với vẻ rất tò mò.
“Hiếm khi ông có điện thoại, ông Cust nhỉ?”
“Vâng - ờ - vâng, bà Marbury ạ. Ít lắm”.
“Tôi hy vọng không có tin xấu gì chứ?”
“Không - không có”. Bà này thật là dai dẳng. Ông nhìn thấy mấy dòng chữ in trên tờ báo mà ông đang cầm.
Sinh nhật - Đám cưới - Ma chay...
Ông thốt ra: “Em gái tôi mới sinh được một bé trai”.
Ông không hề có em gái!
“Ôi, vậy à! Giờ thì - ờ, tôi đoán chắc là họ vui lắm. (Bà thầm nghĩ: ‘Vậy mà suốt mấy năm nay chưa bao giờ ông kể là ông có chị em gái gì. Nếu thế thì chẳng giống đàn ông chút nào!’) Nói thật với ông là tôi ngạc nhiên khi cô ấy nói nhờ chuyển máy cho ông Cust. Lúc đầu tôi cứ nghĩ đó là giọng của Lily hoặc gần như thế. Nhưng giọng này có vẻ kiêu kỳ hơn, ý tôi là giọng nói có vẻ cao hơn. Ờ, ông Cast này, chúc mừng ông. Đây có phải là cháu đầu tiên của ông không, hay ông đã có các cháu trai và cháu gái khác nữa?”
Ông Cust đáp: “Đây là đứa cháu đầu tiên. Đứa duy nhất mà tôi có và... ờ... tôi nghĩ là tôi phải đi ngay đây. Họ muốn tôi đến thăm. Tôi... tôi nghĩ tôi đang vội nên tôi sẽ bắt tàu đi cho nhanh”.
“Ông vắng nhà có lâu không ông Cust?” bà Marbury gọi với theo khi ông đã đi lên cầu thang.
“Ồ, không, chỉ hai hay ba ngày thôi bà ạ”.
Ông biến vào phòng ngủ của mình còn bà Marbury đi vào bếp và nghĩ về “em bé dễ thương”.
Bà thấy lương tâm bị cắn rứt.
Tối qua Tom và Lily và chuyện lần lại những mốc thời gian cũ! Để cố chứng minh ông Cust là tên ác quỷ A B C đáng sợ chỉ vì mấy chữ cái đầu trong tên của ông trùng với hắn và vì một số sự trùng hợp khác.
Bà nghĩ thoáng hơn: “Chắc hai đứa nó chỉ đùa thôi. Giờ mình mong hai đứa sẽ thấy xấu hổ vì đã làm thế”.
Bà Marbury không thể giải thích được rõ ràng nhưng việc ông Cust kể em gái ông mới sinh em bé đã xóa sạch mọi nghi ngờ về sự chân thành của người khách trọ này.
“Mình mong cô ấy sinh con không khó quá. Tội nghiệp cô ấy”, bà Marbury vừa nghĩ vừa đưa bàn ủi lên má để kiểm tra độ nóng trước khi ủi váy lót của Lily.
Đầu óc bà chỉ nghĩ về chuyện sinh con đẻ cái cũ rích ấy thôi.
Ông Cust lặng lẽ đi xuống cầu thang, tay mang theo túi xách. Mắt ông nhìn về phía chiếc điện thoại.
Cuộc nói chuyện ngắn ngủi đó như văng vẳng trong đầu ông.
“Có phải bác đó không, bác Cust? Cháu muốn báo cho bác là thanh tra từ Scotland Yard có thể đến gặp bác đấy...”
Ông trả lời thế nào? Ông chẳng còn nhớ nữa.
“Cảm ơn, cảm ơn cháu nhé... Cháu tốt quá...” Hay đại loại như thế.
Tại sao cháu ấy gọi điện cho ông nhỉ? Có thể cháu đã đoán ra? Hay cháu chỉ muốn kiểm tra xem ông có ở nhà để thanh tra cảnh sát đến? Nhưng tại sao cháu lại biết thanh tra sắp đến? Và giọng của cháu - cháu giả giọng để mẹ cháu không nhận ra... Có vẻ như... có vẻ như cháu ấy biết rồi...
Nhưng chắc chắn nếu cháu biết, cháu sẽ không...
Dù vậy có thể cháu đã biết. Phụ nữ kỳ lạ lắm. Lúc thì ác độc lúc thì từ tâm. Có lần ông thấy Lily mở bẫy chuột cho con chuột trốn thoát. Thật là một cô bé tốt bụng...
Một cô bé tốt bụng và dễ thương...
Ông dừng ở phòng khách nơi có rất nhiều dù và áo khoác.
Ông có nên không?
Tiếng động nhẹ vọng ra từ bếp khiến ông quyết định luôn...
Không, không còn thời gian nữa...
Bà Marbury có thể sẽ bước ra...
Ông mở cửa trước, đi ra rồi đóng cửa lại...
Đi đâu đây...?