“Ông đã cứu mạng chúng cháu.” Taran mở lời. “Chúng cháu rất lấy làm biết ơn.”
Người đàn ông lại nói với lũ sói và chúng liền vây lấy ông, kêu ư ử và vẫy đuôi. Ông ta trông rất kỳ lạ, to ngang và vạm vỡ, cường tráng đầy sinh lực như một cây cổ thụ vững vàng. Mái tóc dài đến tận thắt lưng. Quanh trán ông là một chiếc vòng vàng hẹp bản có nạm duy nhất một viên ngọc xanh.
“Với những con vật này,” ông nói, giọng trầm nghiêm khắc nhưng không phải là không có vẻ ân cần, “thì tính mạng của các người không bao giờ bị nguy hiểm cả. Nhưng các người nên đi khỏi đây ngay. Đây không phải là nơi dành cho loài người.”
“Chúng cháu bị lạc,” Taran nói. “Chúng cháu đang đi theo con ngựa thì…”
“Melyngar à?” Người đàn ông hướng cặp mắt xám tinh anh về phía Taran. Dưới cặp lông mày rậm của ông, chúng lấp lánh như sương giá trong lòng thung lũng. “Melyngar đã đưa bốn người đến với ta ư? Ta tưởng rằng Gurgi chỉ có một mình. Nhưng được thôi, nếu các người là bạn của Melyngar. Nó là Melyngar, phải không nhỉ? Nó trông rất giống mẹ nó; và bọn ngựa con thì quá đông đến nỗi ta không thể nhớ hết tên của chúng nữa.”
“Cháu biết ông là ai rồi.” Taran bỗng kêu lên. “Ông chính là Medwyn!”
“Thế à?” người đàn ông đáp với một nụ cười làm khuôn mặt nhăn nheo lại. “Đúng rồi, ta đã từng được gọi là Medwyn. Nhưng sao cháu lại biết được điều đó?”
“Cháu là Taran ở Caer Dallben. Gwydion, ông hoàng dòng họ Don là bạn đồng hành của cháu và ông ấy đã nhắc đến ông trước khi… trước khi chết. Ông ấy đang trên đường quay về Caer Dathyl, cũng như chúng cháu bây giờ. Cháu không hề nghĩ là lại tìm được ông.”
“Cháu nói đúng đấy,” Medwyn trả lời. “Cháu không thể tìm thấy ta được. Chỉ có muông thú là biết đến thung lũng của ta mà thôi. Melyngar đã dẫn các cháu đến đây ư?” Ông đặt một bàn tay to lớn lên trán mình. “Để xem nào. Phải, ta cũng có một vài vị khách từ Caer Dallben tới.”
Tim Taran nhảy lên. “Hen Wen!” cậu reo lên.
Medwyn bối rối nhìn cậu. “Cháu đang đi tìm nó sao? Thế thì lạ thật. Không, nó không có đến đây.”
“Nhưng cháu cứ ngỡ…”
“Chúng ta sẽ nói về Hen Wen sau,” Medwyn nói. “Người bạn của cháu bị thương rất nặng, cháu biết đấy. Đi nào, ta sẽ làm tất cả những gì có thể để giúp nó.” Ông ra hiệu cho cả bọn đi theo.
Đàn sói lặng lẽ theo sau Taran, Eilonwy và chàng ca sĩ. Đến chỗ Melyngar đang đứng đợi ở cuối hẻm núi, Medwyn bế Gurgi từ trên yên xuống như thể nó không nặng hơn một con sóc. Gurgi nằm yên trong tay Medwyn. Cả nhóm men theo một con đường mòn hẹp. Medwyn đi trước, chậm rãi và mạnh mẽ như một cái cây biết đi. Đôi chân của ông già để trần nhưng những hòn đá sắc cạnh và các viên sỏi không làm ông bận tâm. Lối mòn đột ngột rẽ sang bên, rồi lại rẽ một lần nữa. Medwyn vượt qua một kẽ hở bên một vách núi trần trụi và điều tiếp theo Taran biết là họ đã thình lình bước vào một thung lũng xanh tươi ngập nắng. Những ngọn núi dường như không thể vượt qua nổi vươn cao ở mọi phía. Ở đây không khí dịu dàng hơn, không có cái buốt giá của làn gió; cỏ mọc xanh mơn mởn dưới chân cậu. Giữa đám độc cần cao là những căn nhà tranh thấp quét vôi trắng, chẳng khác nào những căn nhà ở Caer Dallben. Nhìn thấy chúng, Taran bỗng thấy lòng nhói lên nỗi nhớ nhà. Trông sang mặt dốc đằng sau những căn nhà, cậu nhìn thấy cái gì thoạt trông thì giống như những thân cây phủ rêu; nhưng khi nhìn kỹ hơn, cậu ngạc nhiên thấy chúng giống những thanh sườn và rui kèo đã dãi dầu mưa nắng của một con thuyền rất dài thì đúng hơn. Chúng gần như đã bị phủ kín đất; cỏ và hoa đồng nội đã mọc trên đó càng che kín chúng hơn và biến chúng thành một phần của ngọn núi.
“Tôi phải nói là ông già này ở đây thật là kín đáo.” Fflewdder thì thầm. “Tôi sẽ không bao giờ tìm được đường vào. Thật ra tôi cũng không biết là mình có tìm nổi đường ra không nữa.”
Taran gật đầu. Thung lũng nà là nơi đẹp nhất mà cậu từng thấy. Gia súc thanh thản gặm cỏ trên đồng. Gần đám cây độc cần, một cái hồ nhỏ in bóng bầu trời và lấp lánh hai màu xanh trắng. Đây đó giữa tán lá là bộ lông rực rỡ của các loại chim. Chỉ vừa bước qua bãi cỏ xanh mượt, Taran đã cảm thấy sự mệt nhọc rời khỏi tấm thân đang đau nhức của mình.
“Có một con nai kìa!” Eilonwy thích thú reo lên.
Từ sau những căn nhà tranh, một cô nai chân dài, lông lốm đốm hiện ra, đánh hơi không khí rồi nhanh chóng bước về phía Medwyn. Con vật duyên dáng không chú ý gì đến đàn sói mà vui vẻ nhảy cẫng lên cạnh ông già. Nó nhút nhát lùi lại trước các vị khách lạ; nhưng sự tò mò đã chiến thắng, và chẳng mấy chốc nó đã tiến đến giụi mũi vào tay Eilonwy.
“Tôi chưa bao giờ được thấy một chú nai nào ở gần đến thế này.” cô bé nói. “Achren chẳng bao giờ nuôi thú vật – đúng hơn là chẳng bao giờ có con vật nào chịu ở lại với mụ cả. Cũng chẳng thể trách chúng được. Con nai này xinh quá; nó làm người ta thấy buồn buồn nhồn nhột như thể đang vuốt ve làn gió vậy.”
Medwyn ra hiệu cho họ đứng đợi rồi đem Gurgi vào căn nhà tranh lớn nhất. Đàn sói ngồi chồm hỗm và nhìn đám lữ khách bằng những cặp mắt xếch. Taran tháo yên cho Melyngar, nó đã bắt đầu gặm lớp cỏ mềm. Nửa tá gà đang vừa cục tác vừa mổ thức ăn quanh một cái chuồng gà trắng tinh sạch sẽ. Chú gà trống ngẩng đầu lên phô trương cái mào khía thành hình chữ V.
“Đó là những con gà của thầy Dallben!” Taran kêu lên. “Chắc chắn là chúng rồi! Kia là con mái nâu, con mái trắng – tôi có thể nhận ra cái mào ấy ở bất kỳ đâu.”
Cậu chạy tới và cục cục gọi chúng. Đàn gà chỉ mải ăn không chú ý đến cậu.
Medwyn lại hiện ra ở khung cửa. Ông mang một chiếc giỏ lớn đan bằng cành liễu, chất đầy nào là các bình sữa, nào là pho mát, mật ong và các thứ quả mà ở dưới đồng bằng phải một tháng nữa mới đến mùa.
“Ta sẽ chăm sóc cho người bạn của các cháu.” Ông nói. “Trong lúc đó ta nghĩ các cháu sẽ thích… à phải, vậy là cháu đã tìm thấy chúng rồi hả.” ông nói, nhận thấy Taran đang đứng với lũ gà. “Đó chính là những vị khách đến từ Caer Dallben của ta đấy. Còn có cả một đàn ong nữa, đang ở quanh đâu đây thôi.”
“Chúng đã bay đi,” Taran nói, “cũng vào cái hôm Hen Wen chạy mất.”
“Thế thì ta đoán là chúng đã chạy thẳng đến đây.” Medwyn nói. “Đàn gà sợ đến cứng đờ cả người; ta không thể hiểu nổi chúng nữa. Ồ, chúng bình tĩnh trở lại cũng nhanh thôi, nhưng tất nhiên, khi đó thì chúng đã quên bẵng mất tại sao mình lại bay đi. Các cháu biết lũ gà rồi đấy, phút trước còn tưởng đã đến ngày tận thế, phút sau đã lại mổ ngô rồi. Chúng sẽ bay về khi chúng thấy sẵn sàng, đừng lo ngại gì hết. Mặc dù thật không may là Dallben và Coll sẽ phải chịu không có trứng ăn một thời gian. Ta đã định mời các cháu vào nhà,” Medwyn nói tiếp, “nhưng lúc này trong ấy đang lộn xộn lắm – vào bữa sáng có mấy chú gấu và các cháu có thể tưởng tượng được mọi thứ đang thế nào đấy. Vì thế ta phải bảo các cháu tự lo lấy thôi. Nếu muốn nằm nghỉ thì có rơm trong chuồng bò; hẳn nó cũng không quá bất tiện với các cháu.”
Những lữ khách không để mất chút thời gian nào mà ngay lập tức tự phục vụ với những thức ăn của Medwyn và đi tìm chuồng bò. Mùi cỏ khô thơm ngọt tràn ngập gian nhà thấp. Họ bốc ra từng đám rơm và phát hiện thấy một vị khách ăn sáng của Medwyn đang nằm cuộn tròn trong đó ngủ say. Fflewddur mới đầu còn lo ngại, nhưng rồi cũng tin rằng chú gấu này không thích ăn các chàng ca sĩ hát rong chút nào và chẳng mấy chốc đã ngáy khò. Eilonwy thì ngủ thiếp đi khi miệng còn đang nói dở.
Taran không muốn nằm nghỉ chút nào. Thung lũng của Medwyn làm cậu tỉnh táo khoẻ mạnh hơn cả một giấc ngủ sâu. Cậu rời chuồng bò và thả bộ ngang qua thảo nguyên. Ở bên kia bờ hồ, bọn rái cá đã đắp một con dốc và chơi đùa bằng cách nhào lộn từ trên đó xuống. Khi Taran lại gần, chúng dừng lại một lát, ngẩng đầu lên nhìn cậu như thể lấy làm tiếc là cậu không thể tham gia cùng chúng rồi lại chơi tiếp. Một con cá nhảy lên khỏi mặt nước với những chiếc vảy óng ánh bạc; làn sóng lăn tăn lan rộng ra mãi cho đến khi gợn sóng cuối cùng nhẹ nhàng vỗ vào bờ. Taran thấy Medwyn có cả vườn hoa lẫn vườn rau ở đằng sau căn nhà tranh. Taran ngạc nhiên thấy mình bỗng mong mỏi được làm việc với bác Coll trong mảnh vườn trồng rau của riêng cậu. Những công việc nhổ cỏ và cuốc xới mà cậu đã từng xem thường khi còn ở Caer Dallben giờ bỗng trở nên vô cùng dễ chịu khi cậu nghĩ về cuộc hành trình đã qua và cuộc hành trình sắp tới. Cậu ngồi xuống bên mép hồ và nhìn qua rặng đồi. Dưới vầng mặt trời nằm trên các đỉnh đồi, bộ khung gỗ của con thuyền khổng lồ in bóng sắc nét trên nền mô đất đã gần như phủ kín nó. Cậu không có dịp ngắm kỹ nó vì lúc đó Medwyn xuất hiện, khoan thai bước qua cánh đồng; con nai lon ton đi bên cạnh ông, ba con sói theo sau. Trong chiếc áo choàng màu nâu và mái tóc bạc trắng, Medwyn trông vững chãi và khoáng đạt như một ngọn núi phủ tuyết.
“Gurgi đã khá hơn nhiều rồi.” ông già cất giọng trầm trầm nói. Con nai nhảy nhót quanh bờ hồ trong khi Medwyn chậm rãi ngồi xuống và nghiêng mái đầu to lớn về phía Taran. “Nó sẽ mau chóng khoẻ lại thôi; không còn nguy hiểm gì nữa. Ít ra là chừng nào nó còn ở lại đây.”
“Cháu đã nghĩ rất nhiều về Gurgi.” Taran nói, thành thật nhìn vào cặp mắt xám của ông già.
Sau đó, cậu giải thích lý do khiến cậu làm cuộc hành trình này và những việc đã dẫn tới tai nạn của Gurgi. Medwyn chăm chú lắng nghe, đầu nghiêng về một bên vẻ tư lự trong khi Taran kể lại Gurgi đã sẵn sàng hy sinh tính mạng mình chứ không chịu để những người khác gặp nguy hiểm.
“Mới đầu cháu không ưa nó lắm,” Taran thừa nhận. “giờ thì cháu đã bắt đầu thấy mến nó, bất kể những tiếng rên rỉ và than vãn của nó.”
“Tất cả mọi sinh vật đều đáng nhận được lòng kính trọng của chúng ta.” Medwyn nói, cặp lông mày rậm nhíu lại, “cho dù nó hèn mọn hay kiêu hãnh, xấu xí hay xinh đẹp.”
“Cháu sẽ không nói điều đó về bọn Quái Điểu đâu.” Taran đáp.
“Ta chỉ thấy thật buồn cho những sinh vật không may ấy.” Medwyn nói. “Đã từng có thời, cách đây rất lâu, chúng cũng tự do như các loài chim khác, hiền lành và đáng tin cậy. Bằng mưu mẹo xảo quyệt, Arawn đã dụ dỗ chúng đến với hắn và bắt chúng phải phục tùng quyền lực của hắn. Hắn đã dựng nên những cái lồng sắt, giờ biến thành nhà ngục của chúng ở Annuvin. Những cực hình hắn bắt loài Quái Điểu phải chịu đựng là hết sức ghê tởm, không lời nào tả xiết. Giờ chúng phải phục vụ hắn chỉ vì khiếp sợ. Bằng cách đó, hắn sẽ huỷ diệt mọi sinh vật ở Prydain, thậm chí cả loài người nữa. Đó là một trong những lý do ta ở lại thung lũng này. Ở đây, Arawn không thể làm hại chúng được. Nhưng ngay cả thế, nếu hắn trở thành kẻ thống trị xứ sở này, thì ta không biết ta có thể cứu giúp hết tất cả các loài vật hay không. Ai rơi vào tay hắn sẽ được coi là may mắn nếu nhanh chóng chết đi.”
Taran gật đầu. “Càng ngày cháu càng hiểu rõ hơn tại sao cháu phải cảnh báo các Con Trai của Don. Còn về Gurgi thì cháu băn khoăn không biết liệu để nó lại đây có an toàn hơn không.”
“An toàn hơn ư?” Medwyn hỏi. “Chắc chắn là thế rồi. Nhưng cháu sẽ khiến nó rất đau khổ nếu bây giờ lại đuổi nó đi. Gurgi bất hạnh ở chỗ nó không phải là người, cũng không phải là vật. Nó đã đánh mất bản năng của loài vật nhưng lại chưa học được kiến thức của con người. Vậy là cả hai đều xua đuổi nó. Nếu nó có một mục đích để vươn tới thì điều đó sẽ rất có ý nghĩa đối với nó. Ta không nghĩ là nó sẽ gây trở ngại cho cuộc hành trình của cháu, vì chỉ đến mai thôi nó sẽ đi lại được không kém gì ai. Ta xin cháu hãy đem nó theo. Nó thậm chí sẽ tự tìm ra cách để phục vụ cháu nữa kia. Đừng bao giờ từ chối khi có người cần được giúp đỡ,” Medwyn nói tiếp, “cũng như đừng bao giờ từ chối nhận sự giúp đỡ của người khác. Gwythyr, con trai của Greidawl đã học được điều ấy từ một chú kiến què đấy, cháu biết không?”
“Một chú kiến què ạ?” Taran lắc đầu. “Thầy Dallben đã dạy cháu nhiều về kiến, nhưng chẳng nhắc đến một chú kiến què nào cả.”
“Đó là một câu chuyện rất dài,” Medwyn nói, “có lẽ cháu sẽ được nghe hết vào một lúc khác. Lúc này thì cháu chỉ cần biết là khi Kilhuch – hay là cha anh ta nhỉ? Không, đó chính là chàng Kilhuch trẻ tuổi. Được rồi. Khi chàng Kilhuch trẻ tuổi đến cầu hôn nàng Olwen xinh đẹp, chàng đã được giao cho một số nhiệm vụ bởi cha nàng là Yspadadden; khi ấy ông ta là trưởng tộc Người Khổng Lồ. Các nhiệm vụ ấy là gì thì không liên quan đến chúng ta, chỉ cần biết là chúng gần như không thể thực hiện nổi và Kilhuch không thể hoàn thành chúng nếu không có sự giúp đỡ của các bạn mình. Một trong những nhiệm vụ ấy là nhặt chín thùng hạt lanh, mặc dù trên toàn xứ cũng không thể có được chừng ấy. Để giúp bạn, Gwythyr, con trai của Greidawl đã nhận nhiệm vụ này. Trong khi đang lang thang trên đồi, băn khoăn không biết làm sao có thể hoàn thành được nhiệm vụ, chàng nghe thấy tiếng khóc than đau đớn vẳng ra từ một tổ kiến; ngọn lửa đã bốc lên quanh đó và đàn kiến đang bị nguy đến tính mạng. Gwythyr - phải, ta dám chắc đó chính là Gwythyr - liền dập tắt đám cháy. Để đền ơn, đàn kiến đã lùng sục khắp các cánh đông cho đến khi chúng nhặt đủ chín thùng hạt lanh. Thế nhưng vị Tộc trưởng, vốn là một kẻ khó tính hay kén cá chọn canh, tuyên bố rằng họ đếm không đủ. Còn thiếu một hạt lanh nữa và nó phải được giao nộp trước lúc trời tối. Gwythyr không biết tìm đâu ra một hạt lanh nữa, nhưng cuối cùng, đúng lúc mặt trời bắt đầu lặn, một chú kiến què tập tễnh đi tới, vác trên lưng một gánh nặng trĩu. Đó là một hạt lanh cuối cùng và thế là số hạt lanh đã được đếm đủ.”
“Ta đã theo dõi loài người.” Medwyn nói tiếp, “Ta thấy khi chỉ có một mình thì con người yếu ớt chẳng khác nào cây sậy bên bờ hồ. Con người phải biết tự giúp chính mình, đúng thế; nhưng cũng phải học cách giúp đỡ lẫn nhau nữa. Chẳng phải các người, tất cả các người, đều là những chú kiến què cả sao?”
Taran im lặng. Medwyn đưa tay khuấy động mặt nước hồ. Lát sau, một con cá hồi lớn nhảy lên; Medwyn vuốt ve bộ hàm của con cá khổng lồ.
“Đây là một nơi thanh bình,” Medwyn nói, “chính vì thế nó không hợp với loài người, hay ít ra bây giờ thì chưa. Cho tới lúc đó, ta chỉ dành thung lũng này cho nhưng sinh vật của rừng sâu và biển thẳm mà thôi. Khi tính mạng chúng gặp nguy hiểm, chúng đến tìm ta, nếu chúng còn đủ sức – và cả khi chúng gặp phải nỗi đau khổ hay phiền muộn nữa. Cháu có tin rằng loài vật cũng biết buồn rầu, sợ hãi và đau khổ không? Thế giới của con người đã không nhân từ với chúng.”
“Thầy Dallben đã dạy cháu rằng khi Prydain bị nhấn chìm bởi dòng lũ đen từ xa xưa,” Taran nói, “Nevvid Nav Neivion đã đóng một con thuyền lớn và đem theo các con vật, mỗi loài một cặp. Khi nước rút, con thuyền dừng lại – không ai biết là ở đâu. Nhưng những loài vật đã quay trở lại thế giới loài người một cách an toàn thì vẫn nhớ nơi đó, và con cháu chúng cũng sẽ không bao giờ quên. Và ở đây,” Taran nói, chỉ về phía sườn đồi, “cháu nhìn thấy một con thuyền ở cách xa mặt nước. Gwydion gọi ông là Medwyn, nhưng cháu tự hỏi…”
“Ta là Medwyn,” ông già với bộ râu trắng toát đáp, “nếu cháu băn khoăn về cái tên của ta đến thế. Nhưng điều đó không quan trọng. Nỗi lo lắng hiện nay của ta là Hen Wen.”
“Vậy là ông không hề nhìn thấy nó ạ?”
Medwyn lắc đầu. “Ông hoàng Gwydion đã nói đúng: trên toàn xứ Prydain thì đây sẽ là nơi nó sẽ tìm đến đầu tiên, nhất là nếu nó cảm thấy tính mạng đang bị đe doạ. Nhưng ta chẳng thấy có dấu hiệu gì, chẳng có tin đồn gì. Tuy nhiên, sớm muộn gì nó cũng sẽ tìm được đường, trừ khi…”
Taran cảm thấy một làn sóng lạnh ngắt dội vào tim.
“Trừ khi nó đã bị giết.” cậu lẩm bẩm. “Ông có nghĩ là chuyện đó đã xảy ra không?”
“Ta không biết,” Medwyn đáp, “mặc dù ta e là như vậy.”