Ghi nhớ tên cũng là một vốn quý mang tính chiến lược, đối lập với sự tin tưởng phổ biến rằng, sự ghi nhớ này không phải là một khả năng bẩm sinh. Khả năng nhớ tên có thể đạt được và ta có thể nhớ được hàng nghìn cái tên. Sự kỳ diệu này diễn ra trên cả mức độ cá nhân và công việc.
Việc ghi nhớ teen góp phần vào một số công việc sau:
Nó dẫn đến sự liên kết cá nhân và tín nhiệm ngay lập tức.
Nó tạo ra các khách hàng trung thành và tăng doanh thu cũng như thu nhập.
Nó thúc đẩy động lực và trách nhiệm của các nhân viên, góp phần trực tiếp vào việc giảm chi phí và tăng sản lượng.
Nó thể hiện sự đánh giá đúng trí nhớ tuyệt vời của các cá nhân và biểu thị trình độ chuyên môn. Một người thuyết trình nhớ được tên của bốn mươi người tham gia trong một thời gian ngắn sẽ nâng cao giá trị bản thân và tạo ấn tượng chuyên nghiệp. Con người thường ngạc nhiên trước những điều rất khó thực hiện.
Bên cạnh đó, khả năng nhớ tên còn góp phần ở mức độ cá nhân: tăng cường sự tự tin vào bản thân, tránh được những tình huống lúng túng, phát triển khả năng tập trung.
Hãy nỗ lực hết sức để nhớ tên những người thân quen, khen ngợi những người làm được điều này và khích lệ những người khác làm theo. Kết quả đạt được sẽ rất rõ ràng.
***
Tại một quán cà phê mà tôi thích, tôi nhận thấy một nhân viên bồi bàn chú ý đặc biệt đến một trong các khách hàng.
“Em hài lòng chứ Lizzie?”
“Thức ăn này có hợp khẩu vị với em không, Lizzie?”
“Lizzie, em có muốn thêm dầu giấm không?”
Sau khi Lizzie rời khỏi quán, tôi có một cuộc trò chuyện nhỏ với người bồi bàn.
“Tốt lắm”, tôi khen ngợi anh ta. “Một khách hàng mà anh có thể nhớ rõ tên cũng như sở thích chắc hẳn phải là một khách hàng trung thành và hết lời khen ngợi về sự phục vụ tuyệt vời của anh.”
“Cảm ơn, anh quá lời”, người bồi bàn mỉm cười với sự toại nguyện. “Nhưng đó là vợ tôi”
***
Ba giai đoạn cần thiết giúp bạn nhớ được những người bạn mới gặp.
Giai đoạn A: Trước một cuộc gặp gỡ, hãy nhận thức rằng bạn sẽ đi gặp những người lạ và bạn phải cố gắng nhớ họ.
Giai đoạn B: Chú ý đến tên từng người, quan tâm tới từng người và nhắc lại tên họ trong suốt cuộc nói chuyện.
Giai đoạn C: Liên kết mỗi tên với từng người. Các kỹ thuật sẽ được đưa ra sau đây.
Giai đoạn A: Tấm rèm mở ra – thời điểm trước khi đến một sự kiện mới
Khi chúng ta đến một sự kiện mới, hầu hết chúng ta đều trao đổi tên cho nhau vì phép lịch sự chứ không phải vì những cá nhân đều thật sự yêu quý chúng ta. Thực tế, chúng ta chú ý đến bản thân chúng ta chứ không phải ai khác. Chúng ta không nghĩ gì đến nhiệm vụ nhớ tên mọi người.
Nhiều tuần sau, chúng ta có thể sẽ gặp lại một người trong bữa tiệc và phải xin lỗi: “Xin lỗi anh, tôi đã quên mất tên của anh”. Không, chúng ta chưa từng nhớ nó bắt đầu thế nào vì ta chưa bao giờ chú ý đến nó cả.
Trước một sự kiện trọng đại, nơi ta sẽ gặp gỡ rất nhiều người lạ, đó có thể là một hội nghị hay một sự kiện xã hội, chúng ta phải ý thức được rằng mình sẽ gặp rất nhiều người lạ và ta cần phải cố gắng nhớ tên của họ. Khi bạn nhìn thấy lối vào phòng đón tiếp hay người chủ tiệc trẻ đẹp đang chào đón bạn, hãy phát huy thói quen nhẩm đi nhẩm lại câu: “Mình sẽ tham gia một sự kiện có rất nhiều người mới, thú vị kỳ lạ. Mình phải chú ý đến tên của họ và ghi nhớ chúng.”
Nếu bạn đi cùng một đối tác thì tốt hơn hết là hãy đọc to câu thần chú này để họ cũng có thể nghe thấy. Điều này thể hiện là bạn rất nghiêm túc, quả quyết, đồng thời cũng góp phần hữu ích cho nhận thức của người kia.
Bây giờ, bạn có thể đi đến bàn ăn tự chọn và chọn món nấm rắc bánh mỳ vụn.
Giai đoạn B: Cách xử sự trong một sự kiện quan trọng để ghi nhớ tên mọi người
Hãy cư xử thật hòa nhã. Đừng va chạm hay chọc giận mọi người trừ phi bạn muốn được chú ý hay nếu ai đó xe vào chỗ mà bạn đã đặt trước…
Khi bạn gặp một người lạ và trao đổi tên, cần chắc chắn rằng bạn cần biết và hiểu chính xác tên của người đó. Nếu bạn chưa nghe thật chính xác, hãy yêu cầu họ nhắc lại. Bạn ngại ư? Ngược lại! Lời đề nghị của bạn lại thể hiện rằng bạn thật sự quan tâm đến họ.
Khi gặp một gương mặt khá quen thuộc và bạn tình cờ nhớ ra tên của người đó thì bạn nên giới thiệu tên mình trước, tránh khiến họ cảm thấy lúng túng vì có thể họ không nhớ ra tên bạn. Bạn không nên kiểm tra trí nhớ của người khác. Lúc này, cần đến gần họ và chủ động đưa ra tấm danh thiếp của bạn.
“Chào Robert (bắt tay), mình là Darren. Chúng ta đã gặp nhau tại bữa tiệc của John và Barbara vào năm ngoái. Mình là người đã làm đổ rượu vào chiếc váy trắng của vợ bạn đó.” (Tôi đoán rằng Robert chắc hẳn sẽ nhớ ra bạn trong trường hợp này.)
Kiểu tiếp cận này sẽ thay đổi cả thế giới. Robert chắc chắn sẽ rất biết ơn bạn vì đã không thử anh ta, đồng thời cũng đánh giá cao việc bạn nhớ được tên anh ta. Cách tiếp cận này có vẻ rất thành công – bạn vừa chiếm được lòng yêu mến và sự cảm kích của anh ta, và tất nhiên, hai người có thể trở thành bạn của nhau.
Trao đổi danh thiếp, học cách nhớ tên với mục đích ghi nhớ nó và nhắc lại nó bằng lời nói
Khi gặp một người mới quen, bạn hãy xem kỹ danh thiếp để biết được cách đánh vần và phát âm chính xác tên của họ. Hãy hỏi Craig hay Ellen xem họ cảm thấy khó chịu thế nào khi ai đó gọi họ là Greg chứ không phải Craig, hay Hellen chứ không phải Ellen. Sự cố gắng phát âm chính xác tên họ cũng là để tôn họ lên và thể hiện rằng chúng ta quan tâm đến họ.
Hãy nhắc lại tên của họ ngay sau khi bạn đọc hay nghe được nó lần đầu tiên. “Rất vui được gặp ngài, Bill Gates. Tên của tôi là Donald Fitzgerald Duck. Ngài làm việc ở đâu vậy, Bill? À, tôi biết rằng ngài là chủ tịch một công ty máy tính. Thật thú vị, tôi chưa từng nghe về ngài nhưng tôi biết chắc chắn rằng ngài đã từng nghe nói về tôi chứ - người điều hành hãng Donald? Chúng tôi có rất nhiều chi nhánh trên toàn nước Mỹ. Ngài đang ở đâu? Seattle à? Chúng tôi cũng có một chi nhánh không xa đó lắm, ở San Diego.”
Nhắc lại tên trong khi trò chuyện cũng như các chi tiết liên quan đến người đó,… Nơi các bạn gặp nhau hay nghề nghiệp của anh ta. Đây là phương pháp khắc ghi một mạng lưới các sự liên kết liên tưởng trong trí nhớ của bạn.
“Vậy, ngài có thích London không, Bill? Phải, tôi cũng không tài nào tìm được một quán cà phê bình thường mở cửa sau 8 giờ tối ở đây nhưng có một cửa hàng Starbucks ở quảng trường Leicester, Bill à, còn một quán nữa ở Scotland. Trở về GlenHeights, quán cà phê vẫn còn mở cửa đến tận 11 giờ đêm cho dù lúc đó không còn cà phê nữa.”
Hãy thật sự quan tâm đến người đó
Hãy hỏi những câu hỏi quan trọng và tìm kiếm các chủ đề thú vị thông thường. Chúng ta sẽ nhớ tốt hơn về những người mà chúng ta yêu quý. Đó có thể là người phụ nữ đối diện với bạn cũng sưu tầm cả ngựa và hạt đào.
“Sophia à, tôi vừa nhìn thấy cô ăn đào, liệu cô có còn giữ hạt đào lại không? Tôi có một thú vui là sưu tầm hạt đào trong phòng khách.” Chắc hẳn bạn phải công nhân rằng đây là lời nói đùa thông minh để khởi đầu cuộc trò chuyện. Hay cũng có thể là không phải…
Nhắc lại tên của mọi người bạn gặp trong bữa tiệc
Trong những giây phút nghỉ ngơi, bạn hãy dành ra vài phút để quan sát những người bạn đã gặp rồi nhắc lại tên họ. “Mình đã gặp Jim và Jack… David và Shirley… Shirley là vợ của Jack…”
Ghi lại những thông tin liên quan đến người đó vào phía sau tấm danh thiếp mà họ đưa cho bạn
Ngay sau sự kiện đó, tại khách sạn hay tại nhà, bạn hãy viết lại những thông tin chi tiết về người đó lên phía sau tấm danh thiếp (hay một mẩu giấy). Hãy ghi lại những gì họ kể, điều đặc biệt ở họ, miêu tả bằng hình vẽ - họ có giọng nói trầm hay đôi mắt xanh rất đẹp… Ví dụ: James Rosenberg – tóc đỏ, cao, hay xấu hổ, dùng nước hoa xoa mặt Polo… chơi bài brit… ba con: James Junior, Sue Ellen và James Junior bé.
Chú ý: Một số nền văn hóa rất coi trọng tấm danh thiếp vì họ phân định rõ địa vị xã hội hay vị trí từng người trong cấp bậc của công ty. Do đó, tốt hơn hết là đừng để cho họ nhìn thấy bạn viết lên tấm danh thiếp đó, vì nó giống như là xỉ nhục họ. Cũng tương tự như việc bạn dùng tấm danh thiếp này thay cho tăm xỉa răng trong khi nói chuyện với người chủ của tấm danh thiếp. Chuyện này đã từng xảy ra với tôi. Có một người đã dùng tấm danh thiếp của tôi để xỉa răng, tôi cảm thấy thật sự bị xúc phạm. Tôi liền xóa ngay tên anh ta khỏi trí nhớ của mình và cẩn thận đóng đinh vào lốp xe BMW của anh ta.
Quan sát mọi người thật cẩn thận
Tôi phải thừa nhận rằng nhìn chằm chằm vào người khác là bất lịch sự. Hầu hết mọi người sẽ cảm thấy không thoải mái khi bị người khác nhìn chằm chằm. Trong khi nói chuyện, chúng ta thường nhìn vào mắt người khác. Nếu bạn thật sự muốn nhớ một người thì bạn nên hỏi lời khuyên từ Helen Keller. Bạn đừng ngại! Hãy tăng gấp đôi thời gian mà bạn vẫn thường dùng quan sát một người. Tất nhiên bạn không nên quá đà. Cái nhìn chằm chằm sẽ khiến người ta hiểu như sự đe dọa, gây lúng túng, do đó bạn cần thực hiện thật khéo léo.
Các nghiên cứu cho thấy rằng góc độ tốt nhất để quan sát người khác là lệch 20-30 độ - không trực tiếp, không nhìn nghiêng mà là một nơi nào đó ở giữa để giúp chúng ta có thể nhìn rõ mặt người theo ba chiều. Bộ não sẽ xử lý thông tin hiệu quả hơn ở góc độ này.
Phải thừa nhận rằng thật khó làm được điều này khi đang nói chuyện với một ai đó. “Xin lỗi nhưng bạn có thể nhìn về phía quầy bar một phút không? Tôi muốn biết bạn trông thế nào ở góc 30 độ.” Tuy nhiên, nếu có thể, hãy làm sau đó, khi mà người đó không nhận ra rằng bạn đang nhìn chằm chằm vào họ.
Cách tốt nhất trong giai đoạn B là bạn phải chú ý trong suốt bữa tiệc, khi bạn thoát khỏi nhiệm vụ này, hãy nhìn lần lượt những người tham dự. Chú ý đến những người mà bạn muốn nhớ và nhắc lại tên họ.
Giai đoạn C: Cách nhanh nhất để kết nối cái tên với một người
Kỹ thuật nhớ tên nổi tiếng và phổ biến nhất dựa trên sự liên kết liên tưởng giữa tên một người và vẻ bề ngoài của người đó. Chẳng hạn, nếu bạn vừa gặp Richard, người mặc bộ com-lê Armani đắt tiền và đeo đồng hồ Rolex thì bạn sẽ dễ dàng liên tưởng anh ta là Richard – the Rich – người giàu có.
Brad là một sinh viên to béo. Chúng ta có thể hình dung anh ta ăn rất nhiều bánh (Brad – bread).
Beth mặc bộ quần áo bẩn thỉu. Không nghi ngờ gì nữa, Beth cần phải tắm (Bath).
Bạn gặp bác sĩ Jim Green vài phút trước tại hội nghị phục hồi sức khỏe hàng năm cho khoa gây mê. Bác sĩ Jim là một người cao lớn, vạm vỡ và rất nam tính. Chúng ta có thể đổi tên Jim thành Jeep khi tưởng tượng anh ta đang lái chiếc xe jeep màu xanh (green jeep) qua một bãi cỏ màu xanh (green lawn) của nhà ai đó.
Có vô số sách đã viết về kỹ thuật này, không còn nghi ngờ gì nữa, nó là một trong những kỹ thuật hiệu quả nhất. Tuy vậy, với kinh nghiệm của một người đào tạo về trí nhớ, tôi cho rằng kỹ thuật này không phải là thích hợp với tất cả mọi người. Thứ nhất, sự liên tưởng không phải luôn xuất hiện ngay lập tức trong tâm trí chúng ta khi nhìn thấy ai đó. Thứ hai, sự liên tưởng không phải lúc nào cũng tồn tại lâu dài. Nói cách khác, kỹ thuật này không đủ hiệu quả đối với những sự ghi nhớ lâu dài hàng trăm hay hàng nghìn tên. Dựa trên cơ sở liên tưởng là chính xác nhưng còn có các kỹ thuật ứng dụng khác.
Thực tế cho thấy, chúng ta nhớ tên vì rất nhiều lý do: người quen cùng tên; giống ai đó; tên trùng lặp và phổ biến; nơi chúng ta gặp người đó lần đầu cũng có thể gợi cho ta nhớ đến cái tên đó.
Vì thế, tôi muốn giới thiệu các kỹ thuật khác để các bạn tin rằng sử dụng nhiều kỹ thuật sẽ hiệu quả hơn, thú vị hơn và có lợi hơn.
Trước khi học các kỹ thuật khác để kết nối một cái tên với một cá nhân nào đó, chúng ta sẽ cùng nhau giải quyết một vấn đề vô cùng nghiêm trong. Tôi đang ám chỉ sự thoải mái mà chúng ta liên hệ hay tôi sẽ nói, đừng liên hệ với tên của một người.