Có lúc, tôi nghĩ rằng đã đạt được mục đích, khi thấy El-Fasaoui do dự. Nhưng cảm giác hân hoan của tôi kéo dài không lâu vì hắn ta đã nhanh chóng lấy lại sự vững tin và, bằng một giọng không biểu lộ chút cảm xúc nào, hỏi tôi số điện thoại rồi đề nghị sẽ gọi lại.
Hắn sẽ gác máy và quên luôn tôi, tôi nghĩ như vậy. Tôi lại là một tên cung cấp dịch vụ nữa, một kẻ quấy rầy để mở rộng phạm vi khách hàng. Nhưng khi chào tôi, hắn ta có vẻ thay đổi ý định và hỏi tôi một câu cuối cùng.
- Sao lại là tôi? Tôi không phải là người nổi bật nhất trong số những người mà báo chí thường hay công kích.
Câu trả lời của tôi phải sốc. Và mang tính quyết định.
- Đúng là như vậy. Nhưng ông là người kiêu ngạo nhất trong số họ.
Hắn phá lên cười. Tôi vừa chấp nhận một sự mạo hiểm lớn. Được ăn cả, ngã về không.
- Anh cho rằng lăng mạ tôi thế thì sẽ thuyết phục được tôi à?
- Tôi không lăng mạ ông, tôi đặt nền móng cho một mối hợp tác lành mạnh. Bài học số một: nói ra tất cả sự thật với khách hàng của mình.
- Và sự thật là tôi kiêu ngạo ư?
- Kiêu ngạo và bị tổn thương. Kiêu ngạo vì bị tổn thương. Ông lo lắng quan tâm đến hình ảnh của mình. Những đòn tấn công động chạm đến ông. Ông nhìn nhận đó như những điều phương hại đến phẩm cách của ông. Cố trèo lên cao hơn khỏi nơi mà ông sinh ra đòi hỏi ở ông những nỗ lực điên rồ, những hy sinh to lớn, nhưng ông đã làm được.Thế nên ông hy vọng người ta sẽ ngưỡng mộ ý chí của ông, sự thông minh của ông, sức mạnh tính cách của ông. Nhưng một khi đã leo lên cao rồi lại không hề có tiếng vỗ tay nào, không một nụ cười nào. Chỉ có sự ngờ vực và coi thường. Ông đã hoài công tham gia vào các buổi dạ hội của giới quý tộc, những nơi mà người ta vẫn còn mời ông, tài trợ cho các dự án văn hóa, tỏ ra hào hiệp…, cho dù vậy ông vẫn chỉ là một công dân nhập cư hạng hai. Và đó là điều ông không thể chịu đựng được nữa.
Im lặng tuyệt đối trong vài giây. Tôi cũng im lặng, để cho những lời nói của mình tìm được đường vào bộ óc nhạy bén của hắn.
- Làm sao anh có thể khẳng định điều đó?
Đó là lúc tôi có thể tung ra quân bài cuối cùng của mình.
- Bởi vì tôi cũng đến từ môi trường như ông. Tôi cũng đã cố gắng như vậy. Tôi đã thành công. Ồ, không bằng ông, còn lâu mới được như vậy! Nhưng tôi, người ta hoan nghênh tôi, đón nhận tôi với lòng tôn trọng, ngưỡng mộ. Và ông biết tại sao không? Bởi vì tôi, tôi da trắng.
Hắn ta cười, nhưng tiếng thở dài cay đắng có thể nghe thấy rõ.
Và hắn ta đã đồng ý cho tôi một cuộc hẹn.
--- ---------
Lúc đó là 15 giờ khi Betty gọi điện cho tôi.
- Em đang kẹt ở chỗ bác sĩ. Pierre bị sốt mà lại có hàng đống người đang chờ tới lượt. Em không thể đến đón Jérôme ở chỗ tập được.
Tôi thở dài để thể hiện sự khó chịu của mình.
- Em nghe này, anh không có thời gian! Anh đang có một đống việc khổng lồ ở đây!
- Thế thì sao? Em phải làm gì bây giờ? Để Pierre lại một mình trong phòng đợi ư?
Trợ lý của tôi liếc mắt trên các bức tường trong phòng, vờ như không quan tâm.
- Nó có thể về nhà một mình, như hôm nọ?
- Thôi đi Daniel, nó đã làm thế một lần! Và hơn nữa là bởi vì nó không thấy chúng ta tới nên nó lo lắng. Liệu em có cần phải nhắc lại cho anh là chính phủ đã đưa ra cảnh báo về tình trạng nguy hiểm, người ta nói tới những lời đe dọa khủng bố? Dù thế nào đi nữa, nó cũng không có vé xe buýt.
Tôi biết tất cả những điều đó. Ngay sáng hôm đó, một tên thủ lĩnh Hồi giáo nào đó tên là Faycal đã lên tiếng, không biết lần thứ bao nhiêu, về việc buộc châu Âu phải đối mặt với cơn giận dữ của những chiến binh cảm tử Hồi giáo.
“Chúng ta buộc các chính phủ phải coi trọng đức tín của chúng ta!” hắn ta đã tuyên bố tại Luân Đôn, được kích động bằng đám đông mê muội tụ tập trước cửa nhà hắn. Hắn cũng báo trước rằng không ai có thể trốn được sự trả thù của những anh em Irak và Afghanistan của hắn, hay của những người sẵn sàng làm rung chuyển các thủ đô châu Âu. Hắn đã kể tới Paris.
Từ nhiều tuần nay, lời đe dọa gây hoang mang. Tất cả bắt đầu từ lúc quân đồng minh tại Afghanistan muốn tỏ ra là mình đang làm chủ tình thế. Để củng cố hình ảnh của mình, các đợt tấn công quân Taliban liên tiếp được tổ chức, và những cuộc xung đột đẫm máu khiến vô số người thiệt mạng. Khi quân đội Mỹ và Pháp có mặt tại các vị trí tiền tuyến, nhiều tổ chức khủng bố đã ngay lập tức dựng lên những vụ quân nổi dậy hy sinh vì lý tưởng và lên tiếng chỉ rõ Mỹ và Pháp sẽ là mục tiêu trả đũa của chúng.
Tên thủ lĩnh Hồi giáo Faycal, một trong những đại diện phát ngôn chính cho quân Hồi giáo Salafi cực đoan, lợi dụng vị thế của một người mộ đạo và quyền tự do ngôn luận mà hắn được hưởng do là công dân Anh, để tấn công từ cửa sau bằng cách tuyên truyền. Vì hắn luôn sắp xếp để, trong những bài đả kích của hắn, những lời đe dọa được hiểu như những lời tiên đoán, cảnh báo, báo chí vì thế ngày càng nghi ngờ hắn chính là người chỉ huy một vài nhóm nhỏ rải rác trên toàn châu Âu.
Tôi biết tất cả điều đó, nhưng tôi cho rằng tai họa sẽ giáng xuống nơi khác, trong một không-thời gian xa xôi nào đó không liên quan đến cuộc sống của tôi.
- Được rồi, anh sẽ về, tôi nhượng bộ Betty và hạ cánh tay xuống nhìn. Mấy giờ thì con xong?
- 5 giờ chiều. Anh đừng để con phải đợi nhé.
Sau khi đã hứa, tôi gác máy, càu nhàu vì cái việc ngoài dự kiến này buộc tôi phải xem xét lại kế hoạch của mình. Rồi tôi vùi đầu vào một hồ sơ để cố hoàn thành nó trước khi đi.
Lúc 16 giờ 30, khi tôi đang chuẩn bị rời khỏi văn phòng thì Sullivan ập vào cùng với một khách hàng.
- Giới thiệu với anh ông Christian Bonnot, đến từ công ty Bonnot & Fils.
Tôi bắt tay người đàn ông đó, cảm thấy mối đe dọa đang đổ xuống đầu mình.
- Ông Bonnot muốn thanh lý hợp đồng với công ty của ông ấy và làm việc với chúng ta. Đến văn phòng tôi để chúng ta cùng bàn về vấn đề đó nhé?
Mệnh lệnh không thể từ chối. Vào thời điểm đó lẽ ra tôi phải nói không – vì Sullivan, như mọi khi vẫn thế, không hề báo trước cho tôi về cuộc viếng thăm này -, lấy cớ rằng tôi lại phải đi và đề nghị một cuộc hẹn vào hôm khác nhưng tôi lại chẳng trả lời gì. Liệu tôi có thể giải thích rằng tôi phải rời công ty lúc 16 giờ 30 để đi đón con trai tan học lớp bóng đá? Vị công chức mẫn cán là tôi đây suy nghĩ về những trách nhiệm của mình, về nghĩa vụ của một nhân viên, về khoản tiền lương khổng lồ mà Sullivan rót cho anh ta. Trong một vài giây, tôi đánh giá tình hình, tìm ra một giải pháp, đưa ra một quyết định.
- Tôi sẽ tới trong năm phút nữa, tôi nói. Tôi cần gọi một cuộc điện thoại.
Tôi bấm số của câu lạc bộ và yêu cầu được nói chuyện với huấn luyện viên, cố xua khỏi tâm trí cảnh tượng mà hẳn là Betty sẽ không quên cho tôi xem vào buổi tối. Là một người quan trọng, một người chuyên nghiệp thực sự, tôi làm chủ được mình.
- Chúng tôi không thể đến đón Jérôme, tôi giải thích. Anh có thể nói với cháu về nhà bằng xe buýt và đưa cho nó tiền mua vé được không? Cháu sẽ trả lại anh vào tuần tới.
- Không có gì nghiêm trọng đấy chứ? Huấn luyện viên hỏi, lo lắng vì thái độ vội vã của tôi.
- Không, không có gì, cảm ơn anh. Chỉ là một vài việc phải làm thôi.
- Anh có muốn tôi chuyển máy cho cháu không?
- Rất tiếc, tôi không có thời gian.
- Anh biết đấy, dạo này cháu không cố gắng lắm.
- Thế à? Tôi sẽ trao đổi với cháu tối nay. Cảm ơn anh.
Tại sao tôi lại không nói chuyện với Jérôme? Tại sao tôi lại không hét lên rằng tôi yêu nó? Tại sao tôi không tìm cách từ chối Sullivan? Làm sao việc đi đón đưa con mười tuổi, đưa nó về nhà, trao đổi với nó trên đường về như một người cha xứng đáng với tình yêu của các con anh ta lại có thể là không chính đáng?
Những câu hỏi đó nay vẫn không ngừng ám ảnh tôi.
Và câu trả lời mỗi lần lại rơi xuống như một lưỡi dao máy chém: tôi không phải là người cha xứng đáng với tình yêu của các con tôi.
--- ---------
Khi tôi tới bên bàn hắn, Moktar el-Fassaoui đứng dậy. Hắn dành cho tôi một nụ cười lớn rồi đưa tay ra phía trước mời tôi ngồi đối diện hắn.
- Đây là người sẽ cứu tôi đây! Hắn bông đùa để đi vào chủ đề chính.
Hắn đúng như những gì các tờ tạp chí miêu tả về hắn: lịch lãm và kiêu ngạo. Bộ quần áo bằng len và lụa làm nổi bật thân hình uyển chuyển của hắn; chiếc áo sơ mi màu xanh và cà vạt tiệp màu với áo cùng nút thắt khéo léo làm nổi bật một cách hài hòa làn da màu mật ong của hắn; mái tóc quăn đã duỗi nếp, được giữ bằng keo, tạo dáng cho một khuôn mặt với các đường nét gần như hoàn hảo. Đôi mắt to của hắn đang dò xét tôi.
Tôi biết hắn đang phân tích vẻ bề ngoài của tôi, săm soi từng đường nét của tôi, tìm cách định vị tôi trong thang bậc giá trị của hắn, nơi mà vẻ đáng tin cậy cũng như hiệu quần áo tôi mặc là dấu hiệu nhận biết đẳng cấp. Nhưng tôi đã chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ và không có gì trong những thứ hắn quan sát được có thể khiến hắn nghi ngờ về chuyện tôi có xứng đáng với sự đánh giá cao của hắn hay không.
- Anh biết cách làm tôi ngạc nhiên đấy, anh…
- Daniel. Hãy gọi tôi là Daniel. Cảm ơn về lời khen ngợi. Tôi cho rằng hẳn là ông không dễ… bị ấn tượng.
- Anh không làm tôi ấn tượng, Daniel. Chỉ ngạc nhiên thôi, hắn vặn lại, vẻ đanh thép.
Tôi chấp nhận sự khác biệt nhỏ đó.
- Tôi sẽ biết cách gây ấn tượng cho ông, nếu như ông tin tưởng vào tôi.
Hắn gọi một tách trà, bắt chéo chân, quan sát căn phòng và thở dài một tiếng mệt mỏi.
- Rất tốt. Nói cho tôi biết anh định đề nghị gì với tôi.
- Đề nghị của tôi rất đơn giản. Đó là trở thành cố vấn truyền thông cho ông. Một kiểu huấn luyện viên cá nhân và cố vấn báo chí, người sẽ cho ông những biện pháp để xây dựng một căn cước mới trên truyền thông.
Tôi lấy từ trong túi ra một chiếc bút, một tờ giấy và vẽ một hình tam giác.
- Danh tiếng hiện tại của ông được xây dựng từ ba yếu tố: hình ảnh mà ông mong muốn – nói cách khác là hình ảnh mà ông mà ông mong muốn cho thấy về mình; hình ảnh của ông được phát tán đi, là hình ảnh mà báo chí và những người dẫn dắt dư luận truyền đi; và hình ảnh về ông được tiếp nhận, tức là hình ảnh mà công chúng nhận được. Trong trường hợp của ông, giới truyền thông truyền đi một hình ảnh trái ngược với những gì ông mong muốn có được. Vì thế, chúng ta cần phải xem xét lại cạnh này của tam giác.
Moktar el-Fassaoui nhìn kỹ tôi, vẻ hoài nghi. Trình bày của tôi chẳng làm hắn ngạc nhiên chút nào. Hắn ta có vẻ như quen bị áp dụng những phương pháp rỗng tuếch. Nhưng cái bĩu môi nghi ngờ của hắn không làm tôi lung lay: mục đích đầu tiên của tôi là khiến hắn tin rằng tôi nắm vững một cách hoàn hảo các kỹ năng truyền thông. Sau đó, đến lượt tôi đẩy mạnh ưu thế của mình.
- Rất tốt. Và anh định làm thế nào để sửa chửa sự sai lệch đó?
- Hình ảnh của ông tạo ra một lăng kính phức tạp. Những vùng tối liên quan đến các hoạt động của ông, đời tư của ông, việc ông tham gia vào các hoạt động chính trị xã hội, tạo điều kiện dễ dàng cho các đối thủ của ông và cho phép những người nắm giữ, điều khiển dư luận phát triển những hình ảnh đi ngược lại mong đợi của ông. Vì thế cần phải làm cho một vài vùng đó trở nên sáng sủa.
- Tôi không mong muốn phơi bày toàn bộ cuộc sống của mình.
- Đương nhiên rồi. Và đó cũng không phải là thứ tôi đề nghị với ông. Đúng hơn thì tôi muốn chú trọng vào những mặt ăn khách nhất nhằm tạo ra một sự thay đổi trong những câu chuyện kể về ông và dẫn dắt dư luận đi theo những con đường mà chúng ta kiểm soát được.
- Anh sẽ không thể làm được. Anh là người Pháp, chắc chắn là không biết về giới báo chí Anh và những người nắm giữ dư luận ở đây. Và dù cho có thể, thì họ cũng sẽ không theo anh, El-Fassaoui phán, để ánh mắt lơ đãng giữa những dãy bàn trong quán.
Tôi đã để mất hắn. Hắn bắt đầu thấy tiếc vì đã dành thời gian cho tôi.
- Đúng thế. Tính đến những yếu tố đó, chúng ta sẽ không bao giờ làm được.
Cách xử trí của tôi khiến hắn ngạc nhiên. Một lần nữa hắn lại chăm chú lắng nghe tôi.
Bây giờ là lúc vẻ đáng tin cậy của tôi phát huy tác dụng.
- Thực ra tôi có một chiến lược… đặc biệt. Chúng ta hãy tìm cách đi đường vòng để tránh chướng ngại vật kia. Tôi đề nghị ông xây dựng hình ảnh mới này trên… báo chí Pháp. Tôi sẽ nhận các cuộc phỏng vấn trên các tạp chí danh tiếng và để ông gặp những người có ảnh hưởng. Chúng ta sẽ xây dựng một chân dung khác về ông: tích cực, được đánh giá cao. Sau đó chúng ta quay lại tấn công thị trường Anh quốc, khi đã có trợ lực là hình ảnh mới mẻ này mà giới truyền thông Anh không thể không biết.
Một tia nhìn kín đáo ánh lên từ đôi con ngươi của hắn khiến cho tôi tin rằng mình đã chạm được vào mục tiêu. Lời đề nghị quyến rũ được lòng tự tôn bị tổn thương của hắn. Hắn đã nhìn thấy mình được đánh giá cao tại Paris, và bắt đầu trả thù từ đất nước của thị hiếu sang trọng cao cấp, của sự xa hoa, của đẳng cấp.
- Sao anh cho rằng họ sẽ chấp nhận câu chuyện này?
- Chúng ta sẽ khai thác những khác biệt văn hóa đã luôn tạo nên sự đối lập giữa nước Pháp và nước Anh. Và cả giữa báo chí truyền thông và báo chuyên khai thác đời tư người nổi tiếng. Chúng ta sẽ lôi kéo được sự ủng hộ của một vài tờ báo, những báo này sẽ tạo ra một lực đẩy mang chúng ta dần đến với những tờ khác.
Hắn ta gật đầu, suy nghĩ.
- Anh là một nhân vật kỳ lạ, Daniel. Kỳ lạ nhưng hết sức khôn khéo.
Tôi đã có được một khách hàng mới. Và có thể là mở đường dẫn tôi đến với kẻ thù của mình.
--- ---------
Từ Luân Đôn, tôi gọi một vài cuộc điện thoại cho bạn bè ở Pháp.
Kế hoạch hành động ư? Hết sức đơn giản. Tôi giới thiệu Moktar el-Fassoui như một thương gia đam mê nghệ thuật mong muốn tài trợ cho các dự án giúp quảng bá cho các nghệ sĩ chưa có tên tuổi, đến từ những môi trường khó khăn. Văn hóa và sự hào hiệp, món cocktail này sẽ phát huy tác dụng.
“Đây là một người đỡ đầu mới. Một người đã thành công trong việc thoát khỏi chốn đường phố để leo lên vị trí giữa những chuyên gia tài chính quốc tế nổi tiếng nhất. Ngày nay, ông ta muốn quay lại giúp đỡ người khác. Nhưng do những tên quý tộc Anh ngu ngốc không chấp nhận nguồn gốc của ông ta, ông ta muốn đầu tư vào nước Pháp. Ông ta muốn trao cho những nghệ sĩ mới khởi nghiệp, xuất thân từ các vùng ngoại ô một cơ hội để được biết đến.”
Ý tưởng đó đã đạt được mục đích. Mối hiềm thù cũ rích - và ngu ngốc - giữa nước Pháp và Anh đã khiến các đối tác của tôi quan tâm.
Một vài người quen có ảnh hưởng lớn đã mở cửa đón tiếp, gợi ý cho tôi những người có khả năng giúp đỡ tôi. Một công việc toàn thời gian khiến tôi giao hoàn toàn cho Keith việc chăm lo xử lý vụ Sparks và tăng lương đáng kể cho anh ta.