Bản Sonata Kreutzer

HỈ KHI TRẢI QUA những đau khổ và chỉ nhờ có chúng mà tôi hiểu ra cội nguồn của tất cả, hiểu ra rằng cần phải như thế nào, và vì thế mà nhìn thấy tất cả sự khủng khiếp của những điều đã qua.

Trước tiên xin kể cho ngài nghe cái bi kịch của tôi đã bắt đầu bao giờ và như thế nào. Mọi chuyện bắt đầu từ khi tôi mới chưa được mười sáu, còn học ở trường trung học, còn anh trai tôi thì đang là sinh viên năm thứ nhất. Tôi chưa biết đàn bà, song cũng như mọi đứa trẻ bất hạnh cùng trang lứa, tôi đã không còn là cậu bé ngây thơ nữa: đã hai năm rồi tôi bị lũ bạn trai làm hư hỏng; và đàn bà, không phải là một người đàn bà cụ thể nào, mà đàn bà nói chung như cái gì đó rất ngọt ngào, hình ảnh lõa thể của họ đã giày vò tâm trí tôi. Tôi đơn côi nhưng không hề trong sạch. Tôi bị giày vò như chín mươi chín phần trăm bọn con trai chúng tôi. Tôi khiếp hãi, tôi đau khổ, tôi cầu nguyện và sa ngã. Tôi đã hư hỏng trong tưởng tượng cũng như trong thực tế, song tôi vẫn chưa đi đến bước cuối cùng. Tôi sa ngã một mình, song vẫn chưa hề chạm tay vào một cơ thể khác nào cả. Nhưng rồi bạn của anh tôi, một anh chàng sinh viên ham vui, được gọi là chàng trai tốt bụng, y cũng là một thằng mất dạy chính cống, kẻ dạy cho chúng tôi biết uống rượu và chơi bài, đã rủ rê chúng tôi sau một chầu chè chén đi đến chỗ đó. Anh tôi cũng còn là trai tân, sa ngã vào đêm đó. Còn tôi, một cậu bé mười lăm tuổi, đã tự hạ nhục mình và tham gia vào việc hạ nhục một người đàn bà mà hoàn toàn còn chưa hiểu là mình đã làm gì. Tôi chưa từng nghe ai trong số người lớn bảo rằng việc tôi đã làm là xấu xa cả. Và đến bây giờ cũng chẳng ai bảo thế đâu. Đúng ra về chuyện này thì cũng có ghi trong mười điều răn đấy, nhưng mười điều răn đó thực ra chỉ cần dùng để trả lời trong các kỳ thi sát hạch thôi, tức là cũng không cần thiết lắm, cũng như luật sử dụng tiền tố ut trong các câu giả định tiếng Latin thôi.

Như vậy là tất cả những người lớn, mà ý kiến của họ tôi rất coi trọng, chẳng ai bảo tôi làm như thế là tồi tệ cả. Ngược lại, tôi lại nghe bảo rằng những dằn vặt đau khổ của tôi sẽ dịu đi sau chuyện đó, tôi nghe bảo và đọc thấy viết rằng chuyện đó còn giúp chứng tỏ bản lĩnh tuổi trẻ. Tóm lại chuyện đó chẳng gây ra cái gì ngoài những điều tốt lành ra. Nguy cơ bệnh tật ư? Chuyện này người ta đã lo trước rồi. Đã có chính phủ quan tâm về nó. Họ luôn theo dõi các hoạt động chính đáng của các nhà thổ và bảo đảm sự phóng đãng an toàn cho các chú học trò. Và các bác sĩ đã nhận lương để chăm lo việc này. Cần phải như thế. Họ khẳng định là sự phóng đãng có khi còn tốt cho sức khỏe, họ đưa ra toa thuốc phóng đãng đúng đắn. Tôi biết có những bà mẹ rất quan tâm đến sức khỏe của các cậu quý tử với chuyện này. Và khoa học đã gửi họ đến các nhà thổ.

- Tại sao lại khoa học? - Tôi hỏi.

- Thế các bác sĩ là ai? Là những người phụng sự khoa học. Ai đã làm lũ trẻ trở nên phóng đãng khi khẳng định rằng điều đó tốt cho sức khỏe? Chính họ chứ ai. Rồi sau đó với đầy vẻ trịnh trọng họ lo chữa trị bệnh lậu.

- Thế tại sao lại không cần chữa bệnh lậu?

- Là bởi vì nếu như một phần trăm sức lực dành cho việc chữa trị bệnh lậu được dùng vào việc bài trừ sự phóng đãng thì bệnh lậu từ lâu đã không còn. Thế nhưng sức lực lại không phải được dùng cho việc bài trừ sự phóng đãng, mà dùng cho việc cổ xúy nó, bảo đảm an toàn cho nó. Nhưng vấn đề không phải ở chỗ đó. Vấn đề là ở chỗ với tôi, cũng như với chín mươi chín phần trăm, nếu không nói là hơn thế nữa, những người không chỉ trong giới chúng ta, mà tất cả mọi giới kể cả nông dân, đã xảy ra một chuyện rất kinh khủng: tôi sa ngã không phải vì bị vẻ đẹp của người phụ nữ nào đó quyến rũ. Không, không có người phụ nữ nào quyến rũ tôi cả, tôi sa ngã là bởi vì những người xung quanh tôi, nhiều người trong họ coi sự sa ngã là cái hợp pháp nhất và bổ ích cho sức khỏe, những người khác thì cho đó là một trò giải trí hoàn toàn tự nhiên và không những đáng được tha thứ, mà thậm chí còn vô hại đối với một chàng trai trẻ. Cả tôi cũng không biết đó là sự sa ngã, tôi chỉ đơn giản bắt đầu đắm mình vào việc một phần là hưởng thụ khoái lạc, một phần là đáp ứng nhu cầu tự nhiên của lứa tuổi như tôi được bảo ban thế, tôi bắt đầu sống phóng đãng, cũng như tôi đã bắt đầu uống rượu và hút thuốc. Nhưng dẫu sao thì trong lần đầu tiên đó vẫn có một cái gì rất đặc biệt và rất xúc động. Tôi còn nhớ là ngay lúc đó, ngay tại đó khi tôi chưa rời khỏi phòng, tôi đã cảm thấy rất buồn, buồn đến nỗi muốn khóc lên, khóc cho sự trai tân của mình bị mất đi, khóc cho tình cảm với phụ nữ sẽ mãi mãi bị tổn thương. Đúng vậy, cái tình cảm tự nhiên, giản dị đối với phụ nữ đã bị hủy hoại vĩnh viễn. Cái tình cảm tinh khiết đối với phụ nữ ở tôi từ đó mãi mãi không còn có thể có được nữa. Tôi trở thành kẻ mà người ta gọi là trụy lạc. Mà trụy lạc cũng là một trạng thái sinh lý giống như nghiện á phiện, nghiện rượu, nghiện thuốc. Cũng như những kẻ nghiện á phiện, nghiện rượu, nghiện thuốc, kẻ dùng nhiều phụ nữ cho những khoái lạc của mình không còn là người bình thường nữa, mà đã thành kẻ mãi mãi hư hỏng, thành kẻ trụy lạc. Kẻ trụy lạc cũng có thể được nhận ra qua nét mặt, qua cử chỉ y như những kẻ nghiện á phiện, nghiện rượu vậy. Kẻ trụy lạc có thể vật lộn đấu tranh, kiềm chế mình lại; song tình cảm trong sáng, thuần khiết, thứ tình cảm anh em bằng hữu đối với phụ nữ không bao giờ có nữa. Chỉ cần qua cách anh ta nhìn ngắm một phụ nữ trẻ là có thể biết ngay anh ta là kẻ trụy lạc.

Thế là tôi đã thành kẻ trụy lạc, và điều đó đã hủy hoại tôi.