2. Lịch Sử - Chính Trị
  3. Bách Khoa Thư Lịch Sử
  4. Hy Lạp Cổ Đại (600–337 TCN)

Bách Khoa Thư Lịch Sử

Hy Lạp Cổ Đại (600–337 TCN)

Ebook miễn phí tại : www.docsach24.com

HY LẠP CỔ ĐẠI (600–337 TCN)

Biển Aegea là nơi lý tưởng để xây dựng một nền văn minh hàng hải, với các đô thành nằm rải rác ven biển, và là nơi tiếp cận dễ dàng Địa Trung Hải.

Hy Lạp cổ đại gồm các thị quốc độc lập, mỗi thị quốc có luật lệ và tập quán riêng. Người Hy Lạp đã thiết lập một xã hội mới với những tư tưởng mới.

Các thị quốc (polis) đều phát triển ở vùng đồng bằng, có những ngọn núi bao quanh tạo thành ranh giới và hàng rào bảo vệ tự nhiên. Thị dân xây những bức tường cao, vững chắc bao quanh thị quốc và một acropolis (pháo đài) ở một vị trí cao bên trong thành. Ở trung tâm của mỗi thị quốc có một agora, là nơi rộng rãi ngoài trời để mít tinh và họp chợ.

Thành Athens đi đầu trong phát triển nghề làm đồ gốm có họa tiết phong phú.

CÁC THỊ QUỐC VÀ THUỘC ĐỊA

Hai thị quốc quan trọng nhất của Hy Lạp cổ đại là Athens và Sparta. Ngoài ra còn nhiều thị quốc khác như Corinth, Chalcis, Miletos, Smyrna và Eretria, mỗi thị quốc có lối sống, tập quán và hình thức chính quyền riêng. Các thị quốc dần mở rộng và lập các thuộc địa ở phía Bắc Biển Đen, ở Cyrenaica trên bờ biển Bắc Phi (Libya), ở đảo Sicily, miền Nam Italy và thậm chí xa tới tận bờ biển miền Nam nước Pháp và Tây Ban Nha. Các thị quốc Hy Lạp cũng cạnh tranh nhau với nhau rất gay gắt.

Một cuộc hành trình lập thuộc địa mới của người Hy Lạp, vào khoảng năm 500 TCN, với các thương gia cập tàu bên bờ biển để bắt đầu buôn bán. Thành phố mới được xây dựng có tường bao quanh, bên trong có một khu chợ, các ngôi đền, tòa án, phòng hội họp cũng như nhà ở, xưởng thợ và công sự bảo vệ.

VĂN HÓA HY LẠP

Người Hy Lạp thiết lập một xã hội mới với những tư tưởng mới. Họ chiến đấu kiên cường cho tự do của mình, đặc biệt chống người Ba Tư luôn đe dọa Hy Lạp. Vốn là thương gia, thủy thủ và nhà thám hiểm, người Hy Lạp có ảnh hưởng tới nhiều nền văn hóa ở xa họ. Các triết gia, học giả và nhà khoa học Hy Lạp chủ trương một lối tư duy mới dựa trên quan sát và thảo luận. Các tập quán nông thôn lâu đời biến mất do đô thị phát triển lấn át. Một nền nghệ thuật, kiến trúc và các khoa học mới đã ra đời ở thời kỳ này.

Trong trận Salamis vào khoảng năm 480 TCN, 380 chiến thuyền của Hy Lạp (gọi là trireme) đương đầu với đội quân 1.200 chiến thuyền của Ba Tư. Các chiến thuyền Hy Lạp cơ động hơn đã dồn chiến thuyền của Ba Tư thành một đám hỗn loạn. Thất bại của Ba Tư trên đất liền cũng như trên biển khiến họ phải rút khỏi Hy Lạp.
Các học trò Hy Lạp đang học một số môn học ở trong lớp với thầy
Bức tranh này vẽ một cậu học trò đang được thầy kiểm tra bài

BẤT HÒA GIỮA CÁC THỊ QUỐC

Athens, Sparta và các thị quốc khác đã đoàn kết cùng đánh lui các cuộc xâm lược của người Ba Tư trong 60 năm, giành chiến thắng trong các trận chiến ở Marathon và Salamis vào khoảng năm 480 TCN. Tuy nhiên, từ năm 431 TCN, các thị quốc đánh nhau suốt hơn 25 năm trong cuộc chiến tranh Peloponnese do Sparta lo ngại trước sự lớn mạnh của Athens. Bởi vậy, các thị quốc độc lập của Hy Lạp chưa bao giờ thống nhất thành một nước. Tình trạng bất hòa này cuối cùng dẫn tới việc Hy Lạp bị vua Philip II xứ Macedon - cha của Alexander Đại đế - xâm lược vào khoảng năm 330 TCN.

Đồng tiền bốn drachma bằng bạc có hình con cú là đồng tiền phổ biến nhất trong thế giới Hy Lạp cổ đại. Được phát hành ở Athens, một mặt có hình Athena, nữ thần của sự thông thái, thần hộ mệnh và bảo trợ thành Athens. Mặt kia có hình con cú, biểu tượng của thần Athena, mang một cành ô liu.

GIÁO DỤC

Con trai của những người tự do được gửi đến trường học, còn con gái được mẹ dạy dệt vải và các việc nội trợ. Bắt đầu từ khi lên sáu hoặc bảy tuổi, các bé trai học đọc, viết, nhảy múa, âm nhạc và các môn thể thao. Các em dùng một cái que gọi là stylus để viết lên bảng sáp.

CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH

Thế kỷ 8 TCN Các thị quốc đầu tiên được thành lập ở Hy Lạp

594 TCN Cải cách hiến pháp ở Athens

Thập kỷ 540 TCN Người Ba Tư xâm chiếm Ionia (phía Đông biển Aegea)

480 TCN Cuộc xâm lược của Ba Tư chấm dứt

431-404 TCN Các cuộc chiến tranh Peloponnese, Athens chống lại Sparta

404 TCN Athens rơi vào tay Sparta

371 TCN Sparta suy tàn, Thebes trở thành thị quốc chính

337 TCN Vua Philip của xứ Macedon xâm lược Hy Lạp

Các triết gia Hy Lạp có ảnh hưởng rất lớn đến lịch sử, tác phẩm của họ được nghiên cứu đến tận ngày nay. Không khí tự do tư tưởng ở Athens đã khuyến khích sự tìm tòi và thảo luận về nhiều vấn đề khác nhau. Herodotus và Thucydides là các sử gia Hy Lạp nổi tiếng. Plato, Socrates và Aristotle là những triết gia đồng thời là nhà khoa học.