Tục ngữ Anh có câu:
"Ðốt nhà người khác để luộc một quả trứng của mình", đã vạch trần một cách hình tượng hành vi của những người tự tư.
Người tự tư tự lợi đều lấy việc làm tổn hại lợi ích chung, tổn hại lợi ích người khác để béo mình. Dùng các thủ đoạn tham ô dùng vào việc khác hoặc trực tiếp lấy trộm đem tài sản chung hoặc của người khác biến thành tài sản của mình.
Nếu bạn là một người như thế, tâm linh của bạn tất nhiên là bỉ ổi, bẩn thỉu, linh hồn của bạn là không thể yên ổn, đời người của bạn sẽ là cuộc đời bỉ ổi.
Khi bạn làm tổn hại chung, làm tổn hại người khác để làm béo mình, chỉ là về của cải vật chất, cái vỏ bề ngoài cuộc đời của bạn, tạm thời ?béo? mình, tạm thời được một chút gì đó, còn cái bạn mất đi lại là nhân cách, là tâm linh bên trong của bạn. Từ đó bạn đã mất đi tâm linh trong sạch và đẹp đẽ, bạn đã từ chỗ cuộc đời vốn tốt đẹp trượt ngã vào một đống rác rưởi. Bạn sẽ thỉnh thoảng ngửi thấy mùi hôi thối phát ra từ nơi sâu thẳm? của linh hồn bạn. Ðây là tổn thất có tính căn bản của bạn, tổn thất vĩnh viễn không thể đổi lại được. Mặc dù về sau bạn giác ngộ đến mức không làm tổn hại của công, tổn hại người khác để béo mình nữa, nhưng những vết dơ bẩn còn vấy lại trong tâm linh kia vẫn là vĩnh viễn không xóa hết, nó sẽ theo đuổi suốt đời bạn. Xem ra bạn rốt cuộc được chẳng bù mất.
Bởi vì bạn không thể phủ nhận được sự tồn tại có tính căn bản của người phải là người không phải là sự tồn tại của đống thịt này, của cái vỏ bề ngoài của thân thể này, mà là sự tồn tại của tinh thần, đức hạnh, nhân cách của người phải là người. Rút đi cái sau thì người cũng sẽ chẳng có gì khác biệt lắm so với động vật bình thường.
Chính vì thế việc tính toán và muốn chơi kiểu khôn vặt của người tự tư đến cùng vẫn là bỉ ổi và ngu muội.
Francis Bacon, trong luận văn ?Bàn về tự tư? này đã chế giễu chua chát và phê phán đối với cái ?thông minh? của kẻ tự tư, ông viết:
"Con kiến, con động vật nhỏ bé này thay mình tính toán là rất ranh mãnh, nhưng đối với một vườn hoa, nó lại là một loại sinh vật rất có hại. Người tự tư cũng giống như con kiến, nhưng cái nguy hại của họ là đối với xã hội".
Cái khôn vặt kiểu hại người béo mình của người tự tư là một loại khôn bỉ ổi. Là ?kiểu thông minh của chuột? đào bới thành hang thành hốc ở trong nhà, mà trước khi nhà sập thì đã nhanh chóng dọn đi nơi khác. Là ?kiểu thông minh của con cáo? lừa gấu đào hang cho nó, khi hang đào xong liền đuổi gấu đi; Là ?kiểu thông minh của cá sấu? khi sắp sửa nuốt mồi săn được lại giả vờ chảy nước mắt từ bi.
Ðương nhiên, trong không gian và thời gian vô hạn, mỗi một người đều nằm trên một điểm ?có một không hai?, mà mỗi một người lại đều là một thế giới hoàn chỉnh. Quan tâm đến mình, phát triển mình, thực hiện bản ngã là sự theo đuổi của mỗi người, điều này không có gì không hợp lý, không có gì đáng phải bàn luận?.
Xan Mao nói rất đúng:"Trong cuộc sống của tôi, tôi là vai chính".
Trừ phi anh ta là bệnh thần kinh, không có ai không quan tâm đến mình, không mong muốn phát triển mình, thực hiện theo đuổi của mình.
Quan tâm đến mình, phát triển mình, thực hiện một cách bình thường, ai ai cũng đều tự trân trọng, tự thích thú và tự nâng niu. Vì thế, xã hội mới có thể tràn đầy sức sống hừng hực, tràn đầy lời nói tiếng cười tiếng hát.
Nhưng khi người tự tư tự lợi cũng lấy ?người không vì mình thì trời chu đất diệt? để tiến hành bào chữa cho hành vi tự tư của mình, anh ta sẽ là cực kỳ hoang đường. Cái ?vì mình? của anh ta là chỉ vì mình mà không chiếu cố đến người khác, vì lợi ích của mình mà tổn hại lợi ích chung và lợi ích của người khác. Sự khác biệt bản chất của hai cái này chính là tại đây.
Quan tâm mình phát triển mình, thực hiện mình của cái trước quyết không phải lấy tổn hại người khác làm tiền đề, trái lại mục đích cuối cùng hiệu quả cuộc đời thực tế của cái trước phải là vì người khác, vì đại đa số người, cái mà họ theo đuổi là một loại mô thức quan hệ nhân tế tốt đẹp ?mọi người vì mình, mình vì mọi người? này. Còn tiền đề của người tự tư tự lợi cực đoan là tổn hại chung, tổn hại người khác, là theo đuổi cái gọi là thường lệ ?mọi người vì mình, thượng đế vì mọi người đáng nguyền rủa này?. (Lời Lênin).
Nếu như bạn lấy tổn hại lợi ích chung hoặc lợi ích của người khác làm tiền đề để phát triển mình, thực hiện mình, thì bạn sẽ đứng vào hàng ngũ của những người tự tư.
Trong hoàn cảnh xã hội hiện tại của chúng ta, do thể chế chính trị và thể chế kinh tế chưa kiện toàn và tồn tại các tệ nạn, bọn đục khoét của công làm béo mình đa số là quan liêu hoặc những người trong tay có quyền lực và phương tiện nhất định. Họ lợi dụng chức quyền, phung phí lợi ích quốc gia, phung phí lợi ích công cộng, dùng để phát triển mình, thực hiện mục đích cá nhân của anh ta, thủ đoạn và kỹ xảo của nó lung tung bừa bãi không sao kể hết. Hoặc là ẩn náu trong bóng tối để thực hiện âm mưu ngụy kế, tham ô, đòi hối lộ dùng vào việc khác v.v... hoặc trâng tráo, trắng trợn lấy hy sinh lợi ích công chúng để phát triển mình, dùng công quỹ để mua văn bằng cho mình v.v... Không từ một thủ đoạn nào, giở đủ mọi mánh khóe.
Ðây là con mọt của xã hội, bạn không nên nhập vào hàng ngũ của những người này, bạn nên khinh thường họ.
Quả vậy, các nhà sinh vật học đều biết, gen củ động vật là riêng tư. Chúng cần phải riêng tư, bởi vì khi gen để giành được sự sinh tồn sẽ phát sinh cạnh tranh một mất một còn trực tiếp với gen đồng vị của nó, chỉ có đánh bại đối thủ, hy sinh gen đồng vị mới có quyền tự mình sinh tồn. Con người được phát triển hình thành từ di truyền gen, tự tư của con người đại thể được bắt nguồn từ đấy.
Nếu như bạn lấy tính hợp lý tự tư tự lợi của luận chứng này, bạn cũng là hoang đường.
Bạn nên biết rằng, con người không chỉ là một động vật tự nhiên phát triển hình thành từ di truyền gen, con người càng là một động vật văn hóa có tính xã hội rộng rãi.
Mà "văn hóa không phải là thông qua di truyền gen, nó thông qua việc học tập từ người khác mà giành được... Xét từ trên ý nghĩa nào đó, trong tiến hóa của loài người, gen của loài người đã vứt bỏ vị trí hàng đầu của nó mà nhường chỗ cho cái hoàn toàn mới, phi sinh vật học, hoặc gọi là lực lượng siêu cơ thể, đó chính là văn hóa". (Dubuzanski "Nhân loại trong tiến hóa").
Nếu như bạn chỉ lấy gen cần phải riêng tư mà yên tâm yên chí tự tư tự lợi, mà vứt bỏ văn hóa, lực lượng hoàn toàn mới, phi sinh vật học này, bạn sẽ đem bộ phận quan trọng hơn của mình - máu thịt của bạn, từ thân thể của bạn cắt bỏ đi, cái còn dư lại chỉ là một bộ xương, bạn sẽ trở nên không có sức mạnh của con người nữa. Dù cho máu thịt vẫn bám trên thân thể của bạn, cả con người kia của bạn không có gì khác biệt với động vật bình thường nữa.
Ðành rằng bạn không muốn đem mình hạ xuống đến tầng thứ của động vật bình thường, không muốn vứt bỏ vẻ tôn nghiêm của con người, không thiếu bất cứ một khoản nội dung nào của khái niệm con người, bạn sẽ cần tôn trọng đạo đức chung của xã hội, tôn trọng quy phạm của văn hóa. Có lẽ yêu cầu bạn thực hiện ?không hề lợi cho mình chỉ lợi cho người? thì quá trừu tượng trống rỗng, không hợp thực tế, khó làm được. Nhưng mỗi một người, bất kể là người thuộc môi trường văn hóa phương Ðông hay là người thuộc môi trường văn hóa phương Tây, cũng bất kể là người thuộc nước xã hội chủ nghĩa hay là người thuộc nước tư bản chủ nghĩa mọi người đều phải chú trọng đạo đức chung đặt lợi ích của công chúng, lợi ích của đại chúng lên trên.
Bất kể là xã hội nào, quốc gia nào, tất cả những kẻ tổn hại của công làm béo mình đều là bỉ ổi, đều chịu sự khiển trách của xã hội, nhận sự khinh thường của công chúng.
Mục tiêu của xã hội hiện đại là người người yêu thương nhau, mọi người giúp đỡ lẫn nhau, mà không phải là người người giở trò xấu xa, làm tổn hại lẫn nhau.
Xã hội người người yêu thương nhau, mọi người giúp đỡ nhau là một xã hội tốt đẹp, lý tưởng.
Một xã hội người người giở trò xấu, làm hại lẫn nhau là một xã hội hỗn loạn không thể tưởng tượng được. Xã hội này không thể tồn tại lâu dài được.
Da đã không còn, lông còn bám vào đâu? Một xã hội hỗn loạn vô cùng, đâu còn có an ninh và hạnh phúc của cá nhân?